Ziekenhuisfusies monden in de praktijk geregeld uit in strategisch-defensief gedrag zonder dat er spake is van hogere kwaliteit tegen lagere kosten. Dat constateert het Financiëele Dagblad op basis van commentaar van insiders.
In het FD komt onder meer de Autoriteit Consument en Markt (ACM) aan het woord. Teammanager Zorg Tineke Serlie constateert dat er vaak “veel tijd zit tussen de fusie en een echte herprofilering van het ziekenhuis”. Daardoor lijken zulke fusies op ‘windowdressing’, erkent Serlie. Andere insiders constateren in het FD dat zulke fusies vooral bedoeld lijken om sterk te staan in de onderhandelingen met zorgverzekeraars en lastige kartelregels te neutraliseren.
Onder zorgverzekeraars bekoelt het enthousiasme over de fusiegolf. Bestuursvoorzitter Diana Monissen van De Friesland pleit in het FD voor scherpere fusievoorwaarden. Wanneer beloftes niet worden gerealiseerd zou de ACM boetes moeten kunnen opleggen of een fusie zelfs kunnen ontbinden.
Voortschrijdend inzicht
De ACM vindt de oproep opmerkelijk. “Twee jaar geleden verzekerden de zorgverzekeraars ons de ziekenhuizen te kunnen disciplineren als er ongewenste effecten bij de fusie zouden optreden”, zegt Serlie in het FD. “Blijkbaar is er sprake van voortschrijdend inzicht.”
De ACM en rechtsvoorganger Nederlandse Mededingingsautoriteit (NMa) hebben zich in hun beoordeling van zieken huisfusies in het verleden sterk laten leiden door het oordeel van de zorgverzekeraars.
Verkeerde kant
Voor de NPCF is de maat de vol. De patiëntenfederatie maakt zich grote zorgen en noemt de situatie urgent. “Ik ben blij dat we bijval krijgen voor onze zorgen, tegelijk is het een teken dat het de verkeerde kant op gaat”, reageert directeur Wilna Wind. “Er moet nu iets gebeuren. Op zijn minst is het goed en noodzakelijk dat de ACM het toezicht verscherpt, maar ik vind het nu ook een zaak voor de politiek. De ACM ging nagenoeg voorbij aan de mogelijke gevolgen van de fusies zoals prijsstijgingen, beperkte keuzevrijheid voor patiënten en machtsvorming. Het signaal dat fusies de beloofde verbetering niet opbrengen, klinkt nu dus ook echt door. Daar mag de sector de ogen niet voor sluiten, en de politiek ook niet.”