Zorgbestuurders moeten zelf transparant zijn als zij de cultuur in hun instelling willen verbeteren na slechte uitkomsten van zorgindicatoren. Dat stelt Peter van der Voort tijdens zijn oratie ‘Vertrouwen in de zorg’ afgelopen vrijdag als nieuwe hoogleraar Health Care aan Tilburg University.
Deze week zijn de resultaten van alle Intensive Care’s, met bijbehorende sterftecijfers, openbaar gemaakt op de website van de stichting Nationale Intensive Care Evaluatie (NICE). Dat de uitkomsten openbaar worden gemaakt, is noodzakelijk volgens Van der Voort. “Het onvoorwaardelijke vertrouwen dat veel mensen hebben in de zorg verandert naar een voorwaardelijk vertrouwen. Het is daarom noodzakelijk geworden om actief te werken aan vertrouwen en daarvoor is transparantie nodig. Het achterhouden van data ondermijnt het vertrouwen.”
Methode
Van der Voort signaleert een aantal problemen met indicatoren waarmee meetbare elementen in de zorgverlening worden onderzocht. Het blijkt moeilijk te zijn om op grond van interne indicatoren de eigen resultaten te verbeteren. “Wat je vaak ziet, is dat zorgverleners vragen stellen over de onderzoeksmethode. Met andere woorden: kloppen de getallen wel. Dat helpt natuurlijk niet om de zorg te verbeteren.”
Als de cijfers dan eenmaal geaccepteerd zijn, blijkt het ook moeilijk om de laatste stap te zetten, namelijk het daadwerkelijk verbeteren van de zorgprocessen. Van der Voort is ook voorzitter van de indicatoren commissie van de Nederlandse Vereniging voor Intensive Care (NVIC). “We gaan de zorgprofessionals daarom aan de hand nemen en adviezen geven over wat ze kunnen doen.”
In zijn oratie is Van der Voort ook kort ingegaan op de weerstand binnen de beroepsgroep tegen openbaar maken van de cijfers. “Collega’s zijn bang voor de consequenties. Dat begrijp ik, want met de cijfers vertel je niet het hele verhaal. Er zijn soms hele goede redenen waarom de cijfers negatief uitvallen, maar die verklaring kun je er niet bij zetten. De data alleen is niet de absolute waarheid.”
Toch vindt Van der Voort dat sterftecijfers openbaar moeten worden gemaakt. “Geef uitleg en ga er mee aan de slag. De data vormen een goede aanwijzing voor mogelijke verbeterprocessen.”
In een organisatie moeten managers het goede voorbeeld geven, vindt Van der Voort. “Wees transparant over het beleid en de resultaten.”
Van der Voort is intensivist en opleider in de intensive care geneeskunde in het OLVG. Hij doet onderzoek naar organisatie en kwaliteit van de acute zorg in het HealthLAB van TIAS Business School.