Uit de eisen die aan Nederlandse ziekenhuizen worden gesteld, vloeit zo veel administratief werk voort dat verpleegkundigen en artsen te weinig tijd hebben voor het daadwerkelijk verbeteren van de zorg. Dat concludeert Anne Marie Weggelaar-Jansen in haar onderzoek Learning to Improve, Improved Learning, waarop ze op 30 april promoveert aan de Erasmus Universiteit Rotterdam.
Weggelaar-Jansen onderzocht in verschillende Europese landen hoe kwaliteitsverbetering in ziekenhuizen tot stand komt. Nederland valt, in vergelijking tot andere Europese landen, op doordat erg veel partijen eisen stellen aan ziekenhuizen. De Inspectie voor de Gezondheidszorg, zorgverzekeraars, overheid, zorgautoriteit en patiëntenverenigingen hebben allemaal hun eigen set van eisen. Dit heeft veel administratief werk tot gevolg voor verpleegkundigen en artsen.
Mismatch
Er zijn diverse landelijke verbeterprogramma’s gestart zoals Sneller Beter en VMS zorg, voor verbetering van logistiek, patiëntveiligheid en patiëntgerichtheid van ziekenhuizen. Terwijl zorgmedewerkers vooral leren door uitproberen en samen bespreken, was het verbeterprogramma dat Weggelaar onderzocht vooral gericht op informatieoverdracht en de kunst afkijken. Daarnaast werd onvoldoende aandacht geschonken aan de veranderkundige en projectmanagement vaardigheden. Door deze mismatch haalden de zorgmedewerkers niet het maximale uit dit verbeterprogramma. In veel ziekenhuizen viel het verbeteren stil nadat het programma stopte.
Om de kwaliteit en kosten van de zorg langdurig te verbeteren, moeten zorgmedewerkers leren met problemen om te gaan die ontstaan tijdens het veranderen. Volgens Weggelaar hebben zorgmedewerkers tijd nodig om samen te discussiëren tijdens het dagelijkse werk, want daardoor ontstaat ruimte om te leren. Dit leidt tot een ander verbeterproces meer gericht op ambitie en passie dan vanuit meetbare doelen. Als verbeterprojecten aansluiten bij de dominante leerstijl van zorgmedewerkers leidt dat tot een veel hoger rendement van verbeterprogramma’s.
Screensavers
Tot slot signaleert Weggelaar dat veel problemen in de zorg vragen om gedragsaanpassing. Dat is niet aan te leren in verbeterprojecten, maar vraagt om andere vormen van leren, bijvoorbeeld het verhogen van handhygiëne door het brein te beïnvloeden met screensavers.