Het inzetten van mystery guests levert een meer genuanceerd beeld van zorginstellingen op dan alleen bezoek van een inspecteur van de IGZ. Veel mystery guests hadden voorafgaand aan de bezoeken een negatief beeld van de ouderenzorg maar hebben dit achteraf bijgesteld. Ook instellingen zijn positief over de bezoeken.
Op verzoek van de Minister van VWS heeft de IGZ geëxperimenteerd met het inzetten van mystery guests in het toezicht op instellingen in de ouderenzorg. Het iBMG heeft dit experiment geëvalueerd. In het experiment werden mystery guests van binnen en van buiten de inspectie gerekruteerd. In totaal zijn twintig bezoeken afgelegd.
Geen verschil
De evaluatie laat zien dat er geen verschil is tussen externe en interne mystery guests. Opvallend is dat alle mystery guests zich vooral verplaatsen in het perspectief van de mantelzorger. Zij hebben vooral oog voor zaken als bejegening, sfeer en hygiëne. Ten opzichte van rapporten van de inspectie leveren de mystery guests een veelal positiever beeld. De mystery guests bleken bovendien meer oog te krijgen voor de werkwijze en de positie van de inspectie.
Nadelen
Wel kleven er nog enkele nadelen aan het systeem van mystery guests. Zo is hun juridische status lasti, waardoor zij lang niet alles in instellingen kunnen zien. Ook voelen mystery guests zich zelf in een lastige positie doordat zij moeten liegen over de aard van hun bezoek. Of het systeem van mystery guests daardoor duurzaam in de inspectie praktijk kan worden ingezet, is nog maar de vraag. Wel zou de inspectie in specifieke gevallen van mystery guests gebruik kunnen maken. Ook zouden instellingen zelf kunnen overwegen mystery guests in te zetten. aldus het iBMG.