Taschenrechner und Statistk
Financials in de zorg zijn nog te weinig sparringpartner van de raad van bestuur. Hoewel de intrede van value based healthcare om een meer strategische invulling van de controllers-functie vraagt, staan hier ook ontwikkelingen tegenover die financials juist dwingen tot een beperkte, technische rol. Daardoor blijven zorg en financiën vaak gescheiden werelden.
Dat zeggen verschillende deskundigen in het vakblad voor zorgfinancials Headline. “In de jaren tachtig dachten we al dat de pure financial controllers plaats zouden maken voor breder georiënteerde business controllers, maar die beweging is gestokt”, constateert bestuursvoorzitter Peter Langenbach van het Maasstad Ziekenhuis in Rotterdam.
Stelselwijziging
Een belangrijke factor in dit verband zijn de opeenvolgende stelselwijzigingen in de zorg. Of het nu de invoering van basisverzekering, prestatiebekostiging of de overheveling van zorg naar de gemeenten is geweest, voor financials betekenden al deze veranderingen nieuwe financiële spelregels en dito verantwoordingskaders. “De brug tussen finance en zorg wordt nog altijd niet overgestoken”, stelt Langenbach. “Controllers zijn zo met de stelselwijzigingen bezig geweest dat ze daar geen tijd voor hebben gehad.”
Technische vraagstukken
“Door de vele veranderingen in de zorg, door alle nieuwe wet- en regelgeving zijn financials vooral gedwongen zich vakinhoudelijk te ontwikkelen”, zegt Bas van Riet Paap, manager GGZ en Team Operationele Zorginkoop (TOZ) bij zorgverzekeraar Menzis én Zorgfinancial van het Jaar.
“Door alle veranderingen is een hele bedrijfstak ontstaan rond technische vraagstukken”, zegt Joost Zuurbier, programmadirecteur van de leergang ‘Financieel bestuur in de zorg’aan de Erasmus Universiteit Rotterdam. “Daar zijn de financials gedwongen mee bezig. Niet met bedrijfsvoering.”
Competenties
Daarbij zitten de vele financiële verantwoordingsverplichtingen een adequate taakverdeling binnen de afdeling finance vaak in de weg, zo blijkt uit het commentaar van Bernard de Vries Robles, financieel interim-directeur bij zorgaanbieder Philadelphia. “Ik zie nu vaak dat business controllers op het laatste moment bezig zijn om de financial control dicht te lopen”, aldus De Vries Robles.
Zuurbier merkt daarnaast op dat de invulling van financiële functies niet altijd de aandacht heeft gekregen die het verdient. “In het verleden gebeurde het nog wel eens dat iemand die in de organisatie niet verder kon groeien bij de financiële administratie belandde”, zegt Zuurbier. “Competentiemanagement is niet altijd top of mind geweest.”
Inhoud
Toch ziet Langenbach kansen voor een meer strategische invulling van financiële functies. “De huidige trend van value based healthcare biedt controllers een ideale kans om die rol van business partner op te pakken. Wat is mooier dan de inhoud van de zorg te kunnen koppelen aan hetgeen je doet als financial? Optimaliseren van de waarde van de zorg voor patiënten tegen zo laag mogelijk kosten. Ik merk dat financials in de STZ-ziekenhuizen het leuk vinden om daarover mee te denken. Ook de controller moet zien wat patiënten nodig hebben. Als je die ondernemende blik niet hebt, kun je ook geen rol spelen bij het vaststellen van de missie, de visie en de strategie.”
Dit betekent wel dat financials eventuele valse bescheidenheid moeten afleggen, vindt Langenbach, en proactief moeten handelen. “Het is belangrijk dat een controller zich realiseert dat hij een verandermanager is. En dat dat andere competenties vereist dan de traditionele control-taak. Wanneer je als controller het bestuur waarschuwt dat de instelling verlies maakt en vervolgens gedag zegt, ben je niet goed bezig.”