‘De vraag moet niet zijn of we ons een nieuw levensreddend medicijn kunnen veroorloven. Het antwoord daarop is bijna altijd ja. Je moet je ook afvragen: krijg ik waarvoor ik betaal.’ Dat zegt Giovanni Giuliani, de tweede man van farmaceut Roche in Italië.
Giuliani was dit jaar een van de sprekers op het congres World of Healthcare. Rode lijn op het congres was de vraag hoe een hoge kwaliteit van zorg betaalbaar en toegankelijk kan blijven in de toekomst. In Nederland is ook de prijs van nieuwe, maar alsmaar duurder wordende medicijnen onderdeel van deze discussie.
De Italiaanse Giuliani liet destijds In zijn presentatie zien hoe geneesmiddelen steeds beter op de individuele patiënt worden toegesneden. Dat geldt bijvoorbeeld voor kankermedicijnen. Die worden steeds beter, doordat steeds meer bekend wordt over het genetische profiel van de patiënt en van de tumor. Volgens Giuliani vragen deze ontwikkelingen op het gebied van medicijnen ook om nieuwe financieringsmodellen.
No cure, no pay
“De bekostiging van geneesmiddelen zou gebaseerd moeten zijn op effect dat een geneesmiddel heeft en de uitkomst van de behandeling”, zegt de Roche-topman. Met het meten van uitkomsten is Roche in Italië tien jaar geleden begonnen. Dat moest er in eerste instantie toe leiden dat geneesmiddelen steeds gepaster worden gebruikt. In de tweede plaats spelen deze uitkomsten een belangrijke rol in de onderhandelingen over de kosten van geneesmiddelen tussen de overheid, zorgaanbieders en leveranciers.
“Dit heeft ertoe geleid dat wij geen prijs per geneesmiddel meer krijgen, maar een prijs per behandeling”, licht Giuliani toe. “Zo leveren we een combinatie van twee borstkankermedicijnen voor een gezamenlijke prijs. De betaling is op basis van no cure, no pay. Vooral bij oncologie heb je nog altijd patiënten die niet goed op medicijnen reageren. Bijvoorbeeld bij immunotherapie. Dan zijn er dus ook geen kosten. Daardoor hebben we al een 63 miljoen euro terugbetaald. Dat gaat dan terug in het zorgstelsel.”
Volgens Giuliani heeft het nieuwe financieringsmodel er ook toe geleid dat de stijging van de zorgkosten in Italië is beperkt. “Het oude systeem is voor de toekomst onhoudbaar. Met het oog op de vergrijzing, moet je toch steeds meer geld in het systeem steken”, voegt hij toe.
Uitbreiden
Roche heeft plannen om de Italiaanse werkwijze uit te breiden in Europa. “Daarvoor is wel een sterke samenwerking nodig”, zegt Giuliani. “In Italië was er bijvoorbeeld een sterke, centrale macht die besloot dat de ziekenhuizen op deze manier moesten werken. In andere landen heb je dat niet.”
Het meten van uitkomsten om geneesmiddelen te verbeteren kent ook haken en ogen. “Hoe ga je om met de privacy van patiënten om wanneer je hun data wil gebruiken om meer kennis op te doen? Dat moet je reguleren. En wat doe je met een alsmaar groeiende berg data? Hoe meer data hoe moeilijker het wordt om die te beheren. Je moet dus selectiever worden in wat je meet en bewaart”, aldus de Italiaanse Roche-topman.