Zes Nederlandse gemeenten gaan aan de slag met het IJslandse model voor de preventie van alcohol-, tabaks- en drugsgebruik door jongeren. De betrokken gemeenten zijn begonnen met het verzamelen van gegevens over het middelengebruik door de jeugd, zo meldt het Trimbos Instituut dat de gemeenten adviseert.
IJsland heeft de laatste 20 jaar een community-based preventieaanpak gebruikt om het middelengebruik onder jongeren aan te pakken. Om na te gaan hoe goed het gaat met de IJslandse jeugd, maken ze in IJsland gebruik van een jaarlijkse monitor. Vervolgens wordt op lokaal niveau besproken wat de grootste problemen zijn en waar kansen liggen om deze aan te pakken. De aanpak leidde tot een forse afname van het middelengebruik.
Het Trimbos-instituut en het Nederlands Jeugdinstituut onderzoeken hoe de succesvolle IJslandse methode in Nederland zou kunnen worden toegepast. Samen met de gemeenten Amersfoort, Hardenberg, samenwerkingsverband Kempengemeenten (Bergeijk, Bladel, Eersel, Reusel-De Mierden), Súdwest-Fryslân, Texel en Urk wordt tussen 2018 en 2021 met het IJslandse model geëxperimenteerd.
De zes gemeenten zijn op dit moment druk bezig met de datacollectie. De vragenlijsten worden in Nederland in eerste instantie afgenomen onder jongeren van 15 en 16 jaar oud, veelal op middelbare scholen. Tijdens het pilottraject worden deze vragenlijsten twee keer afgenomen: een nulmeting in het najaar van 2018 en een herhaalmeting in het najaar van 2020.
Zodra deze rapporten klaar zijn, worden de uitkomsten besproken op lokaal niveau. Dit zal in het begin van 2019 gaan gebeuren. Iedere gemeente verzamelt alle betrokken partijen om samen de rapporten door te spreken, zoals scholen, ouders, sportclubs en GGD. Hierbij zullen ook experts van het ICSRA, NJi en Trimbos aansluiten. Samen wordt gekeken waar de kansen liggen om de beschermende factoren te versterken en de risico factoren zoveel mogelijk te beperken. Vervolgens bedenken de partijen samen welke acties ondernomen gaan worden om dit te gaan bereiken, aldus het Trimbos Instituut.