Sectorbrede budgetkortingen in de zorgsector zijn juridisch niet houdbaar. Dat stelt oud-minister Wouter Bos in NRC Handelsblad. “Vroeg of laat zal die budgetkorting bij de rechter sneuvelen”, aldus Bos.
Onredelijk
Bos, die sinds enkele maanden adviseur in de zorg is voor adviesbureau KPMG, erkent in NRC dat hij als minister van financiën anders tegen de kwestie aankeek. “Ik heb destijds als bewaarder van de schatkist uit volle overtuiging budgetkorting toegepast”, aldus Bos. “Maar het is natuurlijk voor de betrokken partijen een buitengewoon onredelijk instrument.” Die onredelijkheid zit hem volgens Bos ondermeer in het feit dat de budgetkorting is gebaseerd op overschrijdingen die twee tot drie jaar eerder hebben plaats gevonden.
Free riders
Belangrijker nog is volgens Bos het feit dat de budgetkorting een bot instrument is, dat geen recht doet aan de inspanningen van individuele ziekenhuizen. “Zo’n korting treft alle partijen in de zorg, ook partijen die helemaal niet hebben bijgedragen aan die kostenoverschrijdingen”, stelt Bos. “De ziekenhuizen die de problemen veroorzaken zijn eigenlijk een soort free riders: die weten dat anderen zullen meebetalen. Efficiëntie loont dus niet! Als je goed op je budget let, word je immers net zo hard getroffen als alle andere ziekenhuizen. Ik denk daarom dat die budgetkorting vroeg of laat bij de rechter zal sneuvelen.”
Juridische strijd
De NVZ vereniging van ziekenhuizen voert momenteel een juridische strijd om de budgetkorting van 314 miljoen euro die minister Schippers de ziekenhuizen heeft opgelegd van tafel te krijgen. In eerste instantie bepaalde de rechter medio september dat de voorgenomen aanwijzing van de minister aan de Nederlandse Zorgautoriteit (NZa) over een structurele korting van toen nog 549 miljoen euro geen doorgang kon vinden. Het gerechtshof stelde vervolgens VWS toch in het gelijk.
Cassatie
De NVZ blijft overtuigd van de onrechtmatigheid van de korting en is om die reden in cassatie gegaan. Volgens de NVZ is de korting nog steeds niet onderbouwd en zijn de oorzaken ervan niet onderzocht. Ondanks de verlaging is de omvang van de korting onverminderd disproportioneel: drie keer zo hoog als de hoogste korting tot dusverre. De gevolgen voor innovatie, investeringen en financiële soliditeit van ziekenhuizen zullen aanzienlijk zijn.
Onrechtvaardig
Daarnaast vinden ziekenhuizen het principieel onrechtvaardig dat zij de gevolgen moeten dragen van het macrobudgetteringsbeleid van de overheid, terwijl zij slechts de door zorgverzekeraars gecontracteerde zorg hebben geleverd. De NVZ onderstreept dat ziekenhuizen – in tegenstelling tot zorgverzekeraars – het totaal van de geleverde zorg niet kunnen monitoren, en dat vanwege het mededingingsbeleid ook niet mogen.
Tegenvaller
Minister Schippers van Volksgezondheid ontwikkelt momenteel plannen om zorgverzekeraars een grotere verantwoordelijkheid te geven bij de bewaking van het macrobudget voor de zorg. KPMG-adviseur Bos juicht een dergelijke maatregel toe. De vraag is of Schippers’ voornemen de ziekenhuizen kan behoeden voor een nieuwe budgetkorting. De minister kondigde woensdag een nieuwe tegenvaller op haar begroting aan, waar volgens de minister ook het veld de gevolgen zal merken.
