Verpleegkundig specialisten en physician assistents besteden slechts een kwart hun tijd aan patiëntenzorg. In het kader van taakherschikking worden ze vaak ingezet om administratieve klusjes van de medisch specialist over te nemen. Over het effect van dit alles op de doelmatigheid hebben de ziekenhuizen geen idee.
Eén en ander komt naar voren uit onderzoek van Radboudumc naar de relatie tussen taakherschikking en kostprijzen in opdracht van het ministerie van VWS. De onderzoekers stellen vast dat verpleegkundig specialisten (VS) en physician assistents (PA) met name op administratief gebied veel extra taken verrichten. Het gaat hierbij om aanvragen voor laboratoriumonderzoeken en afspraken plannen, maar ook om het bijhouden van kwaliteitsregistraties.
Naar zeggen zijn de VS/PA’s bijna een vijfde deel van hun tijd aan administratieve taken kwijt. Ook onderzoek (10 procent), deskundigheidsbevordering (10 procent), organisatorische taken (9 procent) en medicatie voorschrijven (9 procent) worden veel genoemd. Iets meer dan een kwart van de werkzaamheden is gerelateerd aan de patiëntenzorg.
De onderzoekers stellen dat door dit alles bijna 60 procent van de werkzaamheden van VS/PA’s niet aan financierbare verrichtingen te koppelen is. Mede hierdoor is het vrijwel onmogelijk om een betrouwbare business case rond taakherschikking te bouwen of een gefundeerd oordeel over de financiële doelmatigheid te geven. Toch gaan ziekenhuizen er vooralsnog veelal zonder onderbouwing vanuit dat de inzet van een VS/PA’s uiteindelijk tot doelmatigheid leidt, aldus de onderzoekers.
Belemmeringen
Ondanks de groeiende inzet van VS/PA’s zien de onderzoekers verschillende belemmeringen voor verdere taakherschikking. Zo leidt het face to face criterium bij het registreren van een eerste consult tot inefficiënte organisatie en verwarring bij de patiënt. In de praktijk betekent het face to face criterium dat VS/PA’s en patiënten moeten wachten totdat een medisch specialist beschikbaar is. Ook mogen VS/PA’s niet zelfstandig en op eigen naam DBC’s openen, waardoor hun verrichtingen onzichtbaar blijven in het systeem. Daarnaast is er door reorganisaties en fusies minder aandacht voor taakherschikking.
Inkomstenderving
De invoering van integrale prijzen in 2015 kan volgens de onderzoekers een deel van deze problemen wegnemen. Maar wanneer medisch specialisten door de ingreep inkomsten derven, kan precies het omgekeerde gebeuren. Specialisten zullen in dat geval zoveel mogelijk grip willen houden op het registreren en declareren van verrichtingen. “Taakherschikking wordt belemmerd door de angst voor inkomstenderving”, aldus de onderzoekers. “Zodra taakherschikking gehanteerd wordt om inkomenspolitiek te bedrijven tov medisch specialisten, wordt het een belemmering voor zichzelf.”