Artsen moeten zich meer mengen in het maatschappelijk debat over euthanasie.” Daarvoor pleit Arie Nieuwenhuijzen Kruseman, voorzitter van de artsenfederatie KNMG. “We hebben achterop gelopen”, vindt hij.
Maatschappelijke discussie
De laatste jaren woedt een maatschappelijke discussie over uitbreiding van de mogelijkheden tot euthanasie. Sinds 2002, toen de euthanasiewet in Nederland van kracht werd, konden alleen ernstig zieke mensen die ‘uitzichtloos en ondraaglijk leden’ voor de levensbeëindiging in aanmerking komen. In de praktijk betrof het vooral uitbehandelde kankerpatiënten.
Rechten
Maar ook alzheimerpatiënten begonnen aan de bel te trekken. En sinds een paar jaar roeren de senioren van de organisatie Uit Vrije Wil zich. Ook zij claimen het recht op euthanasie als ze het punt hebben bereikt dat ze hun leven als ‘klaar’ beschouwen, maar verder geen ernstige ziekten hebben.
Uit Vrije Wil
Toen Uit Vrije Wil in de zomer van 2009 haar plannen presenteerde, schoten bij de artsen, zoals voorzitter Nieuwenhuijzen Kruseman het formuleert, “de hakken in het zand. “De mensen achter die organisatie zeggen: Ik heb een leuk leven gehad. Nu ben ik oud en wil ik dood. Of wij als artsen dat maar even willen regelen. Dat gaat ons echt te ver. Er moet sprake zijn van een medische grondslag voor euthanasie.”
Maar erkent de voorzitter, de acties van Uit Vrije Wil, hebben er wel toe geleid dat de artsen werden uitgedaagd hun standpunten over euthanasie te heroverwegen. Er waren immers ook al veel verhalen over artsen die euthanasie weigeren aan patiënten, zelfs als die aan de criteria voldeden, of zo lang treuzelden met het nemen van een beslissing dat de patiënt uit zichzelf overleed.
Doorverwijzen
Als artsen morele redenen hebben om patiënten euthanasie te weigeren, moeten ze die wel doorverwijzen naar een andere dokter. Ook dat schrijft artsenorganisatie KNMG in haar nieuw standpunt over euthanasie. Artsen moeten elk euthanasieverzoek serieus nemen, benadrukt de KNMG.
Ook als iemand zijn leven voltooid vindt, zonder terminaal ziek te zijn, heeft de arts de taak om te onderzoeken of sprake is van ondraaglijk lijden. Volgens de KNMG kunnen namelijk ook patiënten die niet aan een ernstige ziekte lijden, toch in aanmerking komen voor euthanasie.
Dat kan bijvoorbeeld het geval zijn bij een opeenstapeling van ouderdomsklachten. Maar als iemand dood wil omdat hij of zij oud is, of omdat de persoon zijn leven voltooid acht, kan dat geen reden zijn, vindt de organisatie. Er moet immers een medische grondslag zijn die ondraaglijk en uitzichtloos lijden veroorzaakt.
Definitief standpunt
De KNMG heeft eerder in december een conceptvoorstel gepresenteerd over euthanasie. Sindsdien heeft de achterban de kans gehad zich erover uit te spreken. Het definitieve standpunt wordt breed gedragen, zegt de artsenorganisatie.
Ze wijst erop dat mensen ook zelf een eind aan hun leven kunnen maken door bewust te stoppen met eten en drinken. Artsen zijn in die situatie, volgens de KNMG, verplicht te helpen bij de voorbereidingen en (palliatieve) zorg te verlenen. (ANP)