Niet de kwaliteit van de zorg, maar vooral meetfouten beïnvloeden de sterftecijfers van ziekenhuizen, zo blijkt uit onderzoek van Wim van den Bosch waar hij 2 november op promoveert bij VU medisch centrum. De ‘hospital standardised mortality ratio’ (HSMR) is daarom vooralsnog niet geschikt als meetinstrument om kwaliteitsverschillen tussen ziekenhuizen te bepalen.
Sterftemaat met correctie
Omwille van de vergelijkbaarheid is in Engeland een sterftemaat voor ziekenhuizen ontwikkeld die statistisch corrigeert voor verschillen in patiëntkenmerken: de ‘hospital standardised mortality ratio’ (HSMR). IJkpunt is het landelijk gemiddelde van alle ziekenhuizen, gestandaardiseerd op 100. Van den Bosch constateerde dat variaties in ziekenhuisregistraties, verrichtingen voor hartaandoeningen, heropnames en aandoeningzwaarte aanmerkelijke verschillen in HSMR-scores veroorzaakten. Deze factoren houden echter geen verband met kwaliteit.
Verbeteringen HSMR-instrument
De HSMR corrigeert nog onvoldoende, concludeert Van den Bosch. Hij pleit daarom voor een aantal verbeteringen voordat het HSMR-instrument effectief kan worden ingezet voor het vergelijken van ziekenhuizen en het werken aan kwaliteit van zorg.
Sterftecijfers
Eind 2011 zullen de HSMR-scores over het jaar 2010 van een groot aantal ziekenhuizen in Nederland openbaar worden gemaakt. Deze cijfers corrigeren wel, maar nog onvoldoende om als betrouwbaar meetinstrument voor kwaliteit van zorg te dienen.
In 2010 zijn de ongecorrigeerde ziekenhuissterftecijfers over registratiejaar 2009 gepubliceerd in Nederland. Er was hiervoor veel belangstelling vanuit de politiek, de inspectie, de media en de zorgconsument. Op grond van deze cijfers is de kwaliteit van ziekenhuizen onderling echter niet te vergelijken, omdat geen rekening wordt gehouden met verschillen in aandoening. Een ziekenhuis met uitsluitend kankerpatiënten zal hogere sterftecijfers vertonen dan een regulier ziekenhuis. Ook andere patiëntkenmerken, zoals leeftijd, kunnen tot verschillen leiden in het ziekenhuissterftecijfer.
