Menzis-topman: Nederland moet digitalisering zorg in eigen hand houden

Menzis-topman Ruben Wenselaar.

Om in de nabije toekomst tijdige, passende, betaalbare en hoogwaardige zorg te kunnen leveren is wat Wenselaar betreft versnelde digitalisering onontbeerlijk. “Iedere burger moet een persoonlijke gezondheidsomgeving hebben, waarin hij niet alleen informatie vindt, maar ook interactief met de zorgverlener kan communiceren of zich zelfs kan laten begeleiden of behandelen. Iedere zorgprofessional moet die gegevens op een zodanige manier vastleggen dat ze maximaal ontsloten kunnen worden.”

Wenselaar doet zijn pleidooi voor snellere digitalisering in het coververhaal van het vernieuwde Skipr magazine, dat medio januari verschijnt. In dit verhaal spreekt Skipr met verschillende sleutelspelers over de wording van het huidige zorgstelsel en hoe het hier in het licht van demografische en maatschappelijke veranderingen verder mee moet.  “Met de kennis van nu zie ik scherper dan tien jaar geleden het belang van digitale gegevensuitwisseling”, aldus Wenselaar. 

Regie

Gebrek aan digitale daadkracht in de zorg kan volgens de Menzis-topman grote ongewenste neveneffecten hebben. “Als we het niet zelf ter hand nemen, gaat het toch gebeuren, maar dan is het mogelijk een andere partij die met een geniaal systeem verandering forceert. Alleen dan hebben we niet langer zelf de regie over het zorgstelsel zoals we dat in Nederland kennen.”

Nieuwe diensten

Wenselaar kijkt in dit verband met enige zorg naar de activiteiten van Google. De zoekgigant sloot in de VS onlangs een deal met zorgverzekeraar Ascension, waardoor Google toegang krijgt tot persoonlijke gezondheidsdata van 50 miljoen Amerikanen.  “Dat is de werkelijkheid die aan het  gebeuren is”, stelt Wenselaar. “Hoe bewaak je het zorgstelsel op het moment dat er hier allerlei nieuwe producten en diensten komen op basis van data en data-analyse? Hoe voorkom je dat je afhankelijk wordt van partijen die ook een duidelijk commercieel en financieel belang hebben, terwijl we de zorg met publieke middelen en premiegeld financieren? Ik heb liever dat we er zelf regie op houden.”

Burgerpersectief

Een andere belangrijk onderwerp dat volgens Wenselaar van belang is voor een duurzaam zorgstelsel is het perspectief van de burger. “We hebben het in Nederland best ingewikkeld georganiseerd. Voor de burger is het lastig om met de Zvw, Wlz en Wmo te maken te hebben, met elk andere grondslagen, betaaltitels en andere eigen bijdragen. Als daar vereenvoudiging in kan komen doordat je het perspectief van de burger wat meer dominant maakt in plaats van perspectief van al die wetten, zeg ik: vooral doen.”

Preventie

Hetzelfde geldt wat Wenselaar betreft voor preventie. “We zijn nog wel heel klassiek ingericht. Heel ons financieringsmodel is ingericht op het verlenen van zorg en niet op het voorkomen van zorg. Ik zou graag zien dat er in de discussie meer aandacht komt voor gezondheidsbehoud, preventie en leefstijlgeneeskunde.”

Hoofdlijnenakkoorden

Als het gaat om het aanbrengen van dit soort nieuwe accenten hoeven de huidige hoofdlijnenakkoorden niet  langer leidend te zijn, zegt Wenselaar. “Het goede aan die hoofdlijnenakkoorden is dat je alle partijen van de politiek tot en met zorgverleners en patiëntenorganisaties een kader geeft waar ze medeverantwoordelijke voor zijn, waardoor het geheel op koers blijft. Ze hebben dus een functie, maar je zou ook moeten kunnen vernieuwen en transformeren zonder hoofdlijnenakkoorden. Hoofdlijnenakkoorden roepen namelijk ook weer een hele verantwoording op en je kunt je er ook achter verschuilen. Ik zou graag zien dat het opzoeken van samenwerking en verbinding in de regio niet meer centraal gestuurd hoeft te word, maar dat dit intrinsiek in de verantwoordelijkheid zit zoals we die invullen. Dat is mooier.”

Scherpte

In dit proces hebben zorgverzekeraar in Wenselaars optiek een vitale rol te vervullen, ook al zegt hij nadrukkelijk dat het voortbestaan van Menzis als organisatie geen doel op zich is. “Patiënt en de dokter of verpleegkundige zijn een onvervreemdbaar onderdeel van het stelsel, al het andere is inwisselbaar”, gelooft Menzis. “Dat geldt ook voor zorgverzekeraars. Dat is een organisatievorm, dat kun je anders doen. Menzis is dan ook geen doel, maar een middel. Maar ik geloof sterk in organisaties met iets meer vrijheidsgraden dan de overheid, omdat je daarmee dynamiek creëert. Ik kan net andere afspraken maken in Groningen dan in Twente. Of andere afspraken dan CZ in Brabant. En daardoor krijg je meer variëteit en stimulans. Stel dat je ons zou terughalen en de uitvoering weer helemaal centraal trekt, dan worden de zorgverzekeraars een soort Belastingdienst, Sociale Verzekeringsbank of UWV. Ik denk niet dat we het maatschappelijk doel zo beter kunnen bewaken. Juist die scherpte die we nu met elkaar hebben is effectiever.”

Het eerste nummer van het vernieuwde Skipr magazine met daarin een achtergrondverhaal over de wording van het huidige zorgstelsel, verschijnt medio januari.