De Nederlandse Zorgautoriteit (NZa) waarschuwt voor een tekort aan medisch specialisten. De marktmeester in de zorg adviseert daarom het ministerie van VWS om de numerus fixus voor de studie geneeskunde te verruimen en het aantal opleidingsplaatsen voor artsen in opleiding (aios) te vergroten.
Overschot
Door de verruiming van het aantal opleidingsplaatsen zal er een licht overschot aan medisch specialisten ontstaan. Volgens de NZa betekent dit kortere wachttijden, meer keuzevrijheid voor patiënten, minder druk op de betaalbaarheid en een evenwichtigere relatie tussen ziekenhuis en specialist. Een en ander is terug te lezen in het onderzoek Marktimperfecties in de medisch specialistische zorg.
Onvoorziene effecten
Uit het onderzoek blijkt dat er nu al een tekort is aan onder meer anesthesiologen, kinderartsen, orthopedisten en radiologen. In de toekomst worden ook tekorten in andere specialismen verwacht. Om dit tekort voor te zijn pleit de NZa voor vergroting van de instroom door op korte termijn de numerus fixus te verruimen en het aantal opleidingsplaatsen voor artsen tot medisch specialist (aios) te vergroten. Op een later tijstip kan worden gekeken of de beperkingen helemaal kunnen worden afgeschaft, maar hiervoor moet volgens de NZa eerst worden geïnvesteerd in onder meer de opleidingstructuur, logistiek en het aantal opleiders. Ook wil de NZa onderzoeken of de uitbreiding geen onvoorziene effecten heeft.
Afschaffing
De NZa liet zich eind vorig jaar al kritisch uit over de numerus fixus. Volgens de NZa draagt de toelating bij tot een kunstmatige schaarste aan medisch specialisten en daarmee tot de instandhouding van de machtspositie van medisch specialisten. Ook de Raad voor de Volksgezondheid en Zorg (RVZ) adviseerde begin dit jaar om de numerus fixus over vijf jaar af te schaffen. Daarnaast kan taakherschikking bij sommige ondersteunende specialismen mogelijk een bijdrage leveren aan het oplossen van de tekorten.
Geen besluit
Door de extra opleidingsplaatsen zullen de kosten voor de overheid in eerste instantie toenemen, voorziet de NZa. Daarom wil de NZa de bekostiging van de opleidingen doelmatiger inrichten. Volgens de NZa zijn er twee manieren om de subsidiegelden voor de beroepsopleidingen doelmatig te verdelen. In het eerste model krijgen de publieke universitaire opleidingsinstellingen (UMC’s) de taak om meer specialisten op te leiden en de aios te verdelen. De overheid stelt hiervoor spelregels op. Een andere manier is verdeling van het aantal opleidingsplaatsen en subsidie via een tenderprocedure of veiling. Hierbij bepaalt de markt hoe de opleidingsplaatsen worden verdeeld. De overheid zorgt voor de randvoorwaarden en de organisatie. In maart kondigde minister Klink aan dat het demissionaire kabinet geen beslissing zal nemen over de numerus fixus.
