De kosten van de curatieve zorg lopen steeds verder uit de pas met de ontwikkeling van de economie. Dit concludeert adviesbureau Gupta Strategists. Als reden voor de stijgende kosten voert Gupta ondermeer dalende productiviteit, stijgende personeelskosten en administratieve problemen rond de uitbreiding van het B-segment aan.
Opbrengsten groeien
De gezamenlijke opbrengsten van de ziekenhuizen, die uit collectieve middelen worden betaald en derhalve op macroniveau als kosten kunnen worden gezien, bedroegen in 2008 bijna 17 miljard euro. Worden de vrijgevestigde specialisten, onafhankelijke klinieken en gespecialiseerde ziekenhuizen meegerekend, dan komt de sector volgens Gupta uit op 20 miljard euro. Procentueel is dit een groei van 6,8 procent, drie keer meer dan de groei van de Nederlandse economie in 2008.
Arbeidskosten exploderen
Ondanks het feit dat er meer geld naar de ziekenhuizen is gegaan, is de productiviteit volgens Gupta gedaald. In dit verband wijst Gupta op de explosieve stijging van de personeelskosten. Weliswaar is de productiviteit per fte met anderhalf procent gestegen, daar staat een stijging van het salaris per fte met zes procent tegenover.
Tekort aan arbeidskrachten
De stijgende personeelskosten zijn een weerspiegeling van het groeiende tekort aan arbeidskrachten. Om personeel te binden gaan ziekenhuizen akkoord met grote salarisverhogingen. Het tekort aan arbeidskrachten manifesteert zich ook in de groei van het aantal externe arbeidskrachten. Hoewel extern personeel vooralsnog maar twee procent van het totale personeelsbestand uitmaakt, is het aantal externen in 2008 met 28 procent gestegen. Door dit alles zijn de totale arbeidskosten voor ziekenhuizen in 2008 met 8 procent gestegen tot 9,9 miljard euro.
‘Opportunistisch gedrag’
Mede als gevolg van de hoge arbeidskosten zijn de totale kosten van de ziekenhuizen met een percentage van 6,9 procent inmiddels hoger dan de opbrengsten. Vooral in grote en topklinische ziekenhuizen stegen de kosten in 2008 sneller dan de opbrengsten. Het verschil tussen opbrengsten en onkosten zou volgens Gupta zelfs nog een half procent hoger zijn uitgevallen als de ziekenhuizen niet hadden geprofiteerd van “meevallers” bij de overgang naar het B-segment. In totaal hebben de ziekenhuizen volgens Gupta 68 miljoen euro te veel gekregen, ondermeer door verkeerde aannames over de omvang van het B-segment en dubbele betalingen. Gupta spreekt in dit verband van “opportunistisch gedrag” van de ziekenhuizen.
‘Krankzinnige situatie’
Gupta constateert dat het B-segment in de praktijk geen twintig procent, maar dertien procent van het behandelaanbod telt. Mede door de ondoorzichtige dbc-structuur zijn de gewenste kostenbeheersing, efficiency en transparantie uitgebleven. Volgens Gupta zijn de nadelen van het nieuwe systeem vooralsnog groter dan de voordelen. “We lijken het slechtste van twee werelden gekregen te hebben”, stellen de onderzoekers. “De administratieve kosten van de overgang zijn gestegen, maar de volledige winst ontsnapt ons.” ‘Een krankzinnige situatie’, aldus de onderzoekers. De verwachting dat vereenvoudiging van het dbc-systeem, ook wel bekend als ‘DBC’s op weg naar transparantie’, hierin verbetering zal brengen, is ‘ongefundeerd’.. “Het is noodzakelijk dat we de volledige waanzin van DBC erkennen, en een eerlijke, meedogenloze risicoanalyse van DOT maken en met volledig nieuwe, creatieve ideeën naar voren komen.”
‘Topprioriteit’
De belangrijkste waarschuwing geldt echter het arbeidsmarktvraagstuk. “Het huidige niveau van arbeidsintensiviteit voor zorg is eenvoudigweg niet vol te houden in de toekomst”, aldus de opstellers van het Gupta-rapport. “Het verbeteren van de arbeidsproductiviteit moet dan ook een topprioriteit worden voor ziekenhuizen.”
>> Skipr daily <<
Skipr daily brengt u elke ochtend voor 8:00 uur een overzicht van het meest actuele nieuws. Abonneer u gratis op deze nieuwsbrief. U kunt de Skipr daily personaliseren door zelf de voor u interessante rubrieken te kiezen.
