De OVA-ruimte (Overheidsbijdrage in Arbeidskostenontwikkeling) is de vergoeding van de gestegen arbeidskosten (contractloon, werkgeverslasten en incidentele loonkosten). Die looninflatie moeten zorgverzekeraars betalen aan zorginstellingen als onderdeel van de tarieven die ze afspreken in hun contracten. De NZa verwerkt dit in de tarieven.
Stuk lager
De vergoeding van 2,52 procent is een stuk lager dan zorginstellingen vorig jaar in hun nieuwe cao’s hebben afgesproken. Zo heeft het ziekenhuispersoneel vanaf januari vijf procent meer salaris gekregen, plus een hogere onregelmatigheidstoeslag en nog een eenmalige bruto-uitkering van 1200 euro.
De OVA-ruimte wordt door het Centraal Planbureau (CPB) berekend op basis van een gemiddelde geschatte loonstijging voor heel Nederland. Het CPB doet die prognose op basis van de loonafspraken voor 2020. De toename van de salarissen in de zorg is dit jaar echter groter dan in de marktsector.
1,8 miljoen euro
Vorig jaar liet het middelgrote Dijklander Ziekenhuis (Hoorn, Purmerend) al weten dat de looneisen van de vakbonden hoog waren. Elke procent loonstijging boven de OVA-ruimte kost dit ziekenhuis 1,8 miljoen euro. De OVA-ruimte is een deel van de inflatie die wordt meegenomen in de tarieven die de NZa vaststelt – een ander deel is de indexatie voor de gestegen kosten van materialen.
Gehandicaptenzorg
Behalve in de ziekenhuiszorg is de 2,52 procent OVA-ruimte ook lager dan werkgevers en bonden afgelopen najaar overeenkwamen in de vvt en gehandicaptenzorg. Deze cao’s lijken qua loonsverbetering op elkaar: komende zomer krijgen werknemers er ongeveer 3,5 procent bij, plus een hogere eindejaarsuitkering van respectievelijk 0,9 en 1,3 procent.
Drie procent meer loon
De OVA-ruimte is ook lager dan de loonstijging in de ggz. Daar spraken partijen af om het personeel zowel per oktober 2019 als augustus dit jaar drie procent meer salaris te geven. Dit afgezien – net als bij de andere cao’s – voor betere onregelmatigheidsvergoedingen en hogere lonen voor stagiairs.
Een woordvoerder van Zorgverzekeraars Nederland laat zich niet uit of de nieuwe OVA-ruimte mee- of tegenvalt: “We hebben er kennis van genomen.”
Foto: FNV
Helaas moet er nog een element aan dit bericht worden toegevoegd: verzekeraars laten zich nu niet uit over de hoogte van de OVA, maar in hun inkoopbeleid en gedrag rond tarifering wordt hun opvatting wel duidelijk gemaakt. Namelijk: de OVA wordt niet 1-op-1 doorgegeven. Ook niet als dat specifiek in hoofdlijnenakkoorden is vastgelegd. Soms – als je er om vraagt -wordt het op het rekenkundig plaatje meegenomen maar daarna tegelijk weer weggestreept door “doelmatigheidskortingen”. als je nu kijkt naar tarief 2019 en naar tarief 2020 in bijvoorbeeld de wijkverpleging, zie je die OVA-stijging niet terug. Zeker niet bij de kleinere aanbieders die het bovendien ook nog eens met veel lagere tarieven per uur moeten doen (ca €50,- per uur tegen ca. € 87,- bij grote aanbieders) .
Soms is de stijging slechts rond de 1% ten opzichte van het tarief voorgaand jaar, terwijl de kosten op alle punten stijgen. Hoe moeten de werkgevers dan de afgesproken de cao-loonstijgingen betalen? Hoe stellen de financiers van de zorg dan de aanbieders in staat om goed werkgeverschap te tonen, zoals de minister telkens roept zonder daarbij actie te ondernemen?
Als de wig groter wordt tussen wat een uur aan zorg kost aan (merendeels loonkosten) en wat de verzekeraar bereid is te betalen, wordt de zorg langzaam kapot gemaakt. Onder de knoet van financieel gestuurd inkoopbeleid; niks geen kwaliteit gestuurd inkoopbeleid. De zorg wordt er niet aantrekkelijker op als sector om in te werken. En hoewel de zorgvraag autonoom stijgt, gaan zorgaanbieders één voor één het loodje leggen. Blijkbaar hebben we daar geen corona virus voor nodig; dat doen de zorgverzekeraars zelf wel. Terwijl de NZA ondertussen nog even een dutje doet.
Ja de 14 miljard euro die het kabinet overhield van de belastinginkomsten in 2019 moet ergens vandaan komen.
De zorgverzekeraars houden ook de hand op de knip, voeren de OVA’s wel door maar verlagen daarnaast dan de tarieven en/of de omzetplafonds.
De rug van de zorg breekt uiteindelijk wel en dan zijn we nog veel meer de l*l dan nu met het coronavirus.