Het deelname- en verwijspercentage in de eerste maanden van het bevolkingsonderzoek naar darmkanker ligt veel hoger dan verwacht. Om de toestroom in te dammen heeft het Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu (RIVM) het onderzoek op een aantal punten aangepast.
Door de toestroom is de vraag naar coloscopieën groter dan voorzien en is er onvoldoende coloscopiecapaciteit om deze extra vraag op te vangen, aldus het RIVM. Dit betekent er lange wachttijden kunnen ontstaan voor intakes en coloscopie ontstaan na verwijzing vanuit het bevolkingsonderzoek. Ook kan mogelijk niet iedereen van de beoogde geboortejaren dit jaar uitgenodigd kan worden.
Afkapwaarde
Om het verwijspercentage te verlagen heeft het RIVM er voor gekozen om de afkapwaarde -die bepaalt of betrokkenen al of niet verder worden onderzocht- te verhogen. Door de afkapwaarde van de test te verhogen komt het verwijspercentage in de tweede helft 2014 naar verwachting op 6 procent. Dit komt overeen met het eerder verwachte verwijspercentage. “Dan is de verwachte opbrengst van de coloscopie in relatie tot het aantal gescreenden en daarmee de nut-risicoverhouding van de ontlastingstest (naar verwachting) weer meer in lijn met de proefbevolkingsonderzoeken”, aldus het RIVM.
Dit jaar moeten nog ongeveer 33 duizend coloscopieën worden verricht om iedereen in de vooraf vastgestelde leeftijdsgroepen uit te kunnen nodigen. Het RIVM zal de zorgverzekeraars en ziekenhuisbestuurders informeren over de verwachte benodigde coloscopie-capaciteit in 2014 en 2015 in relatie tot de zorginkoop. Daarbij zal het RIVM hen wijzen op de gefaseerde invoering waarbij de komende tijd uitbreiding van coloscopiecapaciteit nodig is.
Kritiek
Jan Jansen, hoogleraar maag- darm- en leverziekten van het UMC St Radboud in Nijmegen, laat zich in de Volkskrant kritisch uit over he toptreden van het RIVM. “Een hogere drempel levert minder onterechte doorverwijzingen op. Maar je zult ook een flink aantal kleinere afwijkingen missen die duiden op een voorstadium van darmkanker. Terwijl het bevolkingsonderzoek daar nu juist voor is bedoeld”, aldus Jansen in de Volkskrant.
‘Niet nauwkeurig’
Critici wijten het te hoge aantal doorverwijzingen aan de goedkope testbuis FOB Gold die de aanbesteding won, zo meldt de Volkskrant. Jansen en twee collega’s uit het VUmc in Amsterdam uitten vorig jaar kritiek op de FOB Gold, de testbuis die het RIVM als winnaar koos. Ze vergeleken de test met de Italiaanse Fyra-trein: goedkoop, maar van slechte kwaliteit. Ook de Gezondheidsraad was kritisch. “Helaas kwam onze voorspelling uit”, zegt Jansen in de Volkskrant. “Nu blijkt dat de FOB Gold niet nauwkeurig genoeg reageert. Daardoor ondergaan relatief veel mensen een vervolgonderzoek terwijl zij niets mankeren.’”
Het RIVM stelt dat er niets mis is met de testbuis. Volgens het RIVM is bij alle landen waar het bevolkingsonderzoek is ingevoerd het aantal doorverwijzingen hoger dan verwacht, ook waar er andere buisjes worden gebruikt.
