Nederland, Slovenië en Luxemburg krijgen te maken met grote problemen door de vergrijzing. Dat constateert het Haagse Centrum voor Strategische Studies (HCSS) in het rapport ‘Shades of Graying’.
Vergrijzend Nederland
In de drie landen lopen de overheidsuitgaven die samenhangen met vergrijzing flink op, waardoor er grote economische problemen ontstaan en mogelijk zelfs oplopende spanningen tussen generaties., aldus HCSS Als het beleid niet verandert, kosten pensioen en zorg in de hele Europese Unie een steeds groter deel van het bruto binnenlands product. In ons land zullen de kosten stijgen van 10,6 procent van het bbp in 2010 naar 17,8 procent binnen veertig jaar. In Zweden, Frankrijk en de meeste Oost-Europese landen is deze groei veel minder.
Kredietstatus
Ook de staatsschulden, die de eurolanden juist moeten indammen, gaan verder oplopen. Volgens de onderzoekers houden kredietbeoordelaars als Standard & Poor’s hier al rekening mee. Zonder drastische maatregelen zullen alle landen met een triple A-status, Nederland incluis, de status waardoor ze goedkoper kunnen lenen op de wereldmarkt, verliezen.
Pensioenleeftijd
Samen met TNO doet HCSS onderzoek naar de gevolgen van de vergrijzing in Europa. De veroudering van de bevolking op het continent gaat zoals verwacht rap. Tegenover een 65-plusser staan nu vier (mogelijk) werkenden, in 2050 is dat een 65-plusser op twee werkenden.
Verschuiving
In de prognoses houden de onderzoekers bewust geen rekening met plannen zoals verhoging van de pensioenleeftijd. Die moeten zich nog bewijzen. Ze zetten bovendien vraagtekens bij maatregelen om de uitgaven voor de zorg in te perken. De verschuiving van de formele zorg naar informele zorg heeft invloed op de arbeidsdeelname van mantelzorgers.
Positieve kanten
De onderzoekers bevelen aan vooral de positieve kanten van de vergrijzing uit te buiten. Als we inspringen op mogelijkheden om nieuwe diensten en producten te leveren – van gebruiksvriendelijke ICT tot kunstheupen – en het sociaal kapitaal (de expertise en ervaring) van ouderen te benutten, dan kunnen ook de uitgaven worden beteugeld. Naar deze baten zou volgens het HCSS-rapport meer onderzoek moeten worden gedaan.