Is e-health wel de heilige graal?

Dankzij e-health kunnen mensen beter thuis worden verzorgd en hoeven ze niet naar dure ziekenhuizen, maar is e-health wel het beloofde wondermiddel? Dat moet beter worden onderzocht. E-health zou moeten leiden tot betere zorg en mag niet verworden tot een technisch speeltje.

Eerder meer zorg

In 2016  hebben we in het Deventer Ziekenhuis een pilot gedaan met een app van softwarebedrijf Luscii waarmee we COPD-patiënten konden monitoren. We hebben deze patiënten een tablet gegeven waarmee ze gegevens konden invoeren. Dit bestond uit een ziekte-specifieke vragenlijst betreffende symptomen die patiënten moesten invullen. Die gegevens werden automatisch naar de zorgverlener gestuurd en op basis daarvan kon de arts – indien nodig – ingrijpen.

Heeft e-health nu echt effect? Leidde het gebruik van deze app daadwerkelijk tot minder ziekenhuisbezoek? Nee, was het antwoord. Uiteindelijk kwamen de COPD-patiënten toch steeds weer terug in de spreekkamer. Op een enkeling na vonden ze de extra aandacht (en de tablet…) wel fijn maar het leidde niet tot minder of betere zorg, eerder meer.

Leren van eigen data

Het zette me wel aan het denken over de vraag: hoe kan e-health worden gebruikt om de zorg te verbeteren? Heeft het registeren van data wel effect op de zorgkosten als de patiënt toch naar het ziekenhuis blijft komen? Mijn gedachte is dat e-health zou moeten leiden tot betere zelfzorg. Want alleen als patiënten iets leren van hun eigen data, zullen ze beter voor zichzelf gaan zorgen, zodat ze uiteindelijk eerder of minder vaak naar het ziekenhuis komen.

De vraag is dus wat heeft deze vorm van e-health voor effect op zelfmanagement? De app van Luscii werkte goed. Maar kan het beter? Hoe kunnen we een app ontwikkelen die ook de achterliggende doelen realiseert? Als Deventer Ziekenhuis hebben we samen met Zilveren Kruis en Luscii besloten om wetenschappelijk onderzoek hiernaar te gaan doen. In een randomized controlled trial gaan we bekijken of en hoe deze vorm van e-health werkt. Hiervoor gaan we de bestaande app uitbreiden (met metingen zoals saturatie, gewicht en beweegmonitor) zodat patiënten van hun meetgegevens kunnen leren, met als doel om zelf meer regie te nemen over hun ziekte.

Hip en sexy

Vaak wordt e-health in de media neergezet als de heilige graal, omdat het hip en sexy is en omdat iedereen het doet. Het nut ervan is nog onvoldoende wetenschappelijk aangetoond. We laten ons niet zelden verblinden door de beloften van techniek zonder de echte effecten te kennen.

Juiste zorg op de juiste plek

De komende jaren draait het in ons zorglandschap om: de juiste zorg op de juiste plek. Hoe kunnen we voorkomen dat mensen onnodig naar het ziekenhuis komen? En kan e-health bijdragen aan de Juiste Zorg op de Juiste Plek? Ons doel is dat COPD-patiënten leren van de data die ze invoeren en zorgverleners in staat stellen gerichter te reageren op de verkregen data.  Als deze doelen bereikt zijn komt uiteindelijk de juiste zorg echt op de juiste plek. Dan pas wordt e-health ook echte health.

Karin Groenewegen

Longarts Deventer Ziekenhuis