Beeld: bilderstoeckchen/stock.adobe.com
Door de vergrijzing stijgen de kosten van de zorg naar 16,6 procent van het bruto binnenlands product in 2060. Nu is dat 9,5 procent. Dat heeft gevolgen voor andere sectoren. De studiegroep adviseert het aankomende kabinet om 7 miljard euro te bezuinigen om de overheidsschuld te stabiliseren. De adviescommissie illustreert de hervorming op vergrijzingsgevoelige uitgaven, zoals de AOW, met de volgende rekensom over de langdurige zorg: “Zo levert een besparing van 1 miljoen euro in de langdurige zorg op lange termijn ongeveer twee en een half keer zo veel op als in 2026 (voor de overheidsfinanciën).”
De Studiegroep Begrotingsruimte geeft voor elke Tweede-Kamerverkiezingen financieel advies aan politiek Den Haag. In de studiegroep zitten topambtenaren van enkele ministeries, Centraal Planbureau (CPB), Sociaal en Cultureel Planbureau en De Nederlandsche Bank.
Vergrijzing
Er zijn twee oplossingen, stelt de studiegroep: de overheidsuitgaven beperken of de belasting verhogen. Als wordt gekozen voor het beperken van de overheidsuitgaven, is de vergrijzing een factor van belang. Het aandeel ouderen in de bevolking neemt sinds 2000 gestaag toe en zal tot 2040 fors stijgen. Daarna stagneert de groei van de groep 65-plussers, maar zet de ‘dubbele vergrijzing’ door. Op termijn zal het aandeel 80-plussers verdubbelen. Hoewel mensen gemiddeld ook langer vitaal blijven, zet dat volgens de ambtenaren extra druk op de zorgvraag.
Stelselwijziging
De studiegroep somt een aantal adviezen op voor de zorg. Een grondigere stelselwijziging bijvoorbeeld door delen van de ouderenzorg over te hevelen naar de Wmo of Zvw. Maar, zo waarschuwen de ambtenaren, stelselmaatregelen zijn vaak complex, de opbrengst is onzeker en er zijn aanloopkosten nodig.
Netwerk toetsen
Volgens de ambtenaren kan de overheid ook breder en scherper toetsen ‘wat mensen met hulp van hun netwerk zelf nog kunnen’. “Door het aanbod en de organisatie van zorg hier meer op aan te laten sluiten, kunnen de uitgaven potentieel beter worden beheerst.”
Nieuwe behandelmethodes
De studiegroep stelt dat de overheid tot nu toe vooral het veld de mogelijkheden heeft gegeven om de zorg doelmatiger te organiseren met de zorgakkoorden. Toch zijn er in de toekomst scherpere keuzes nodig omdat de zorgvraag hoger wordt dan het aanbod. “In Nederland is het recht op zorg volgens de stand van wetenschap en praktijk vastgelegd in wet- en regelgeving. Nieuwe behandelmethodes worden daarom meestal relatief snel toegepast in de praktijk. Het positieve gevolg hiervan is dat we steeds meer ziektes kunnen behandelen. Het leidt echter ook tot directe groei van de zorguitgaven bij toenemende behandelmogelijkheden, zonder dat daarvoor een expliciete politieke keuze wordt gemaakt.”
Buiten het pakket
De invoering van nieuwe behandelmogelijkheden zou een politiek besluit kunnen worden. “Of dit ook daadwerkelijk tot besparingen leidt, is volledig afhankelijk van de politieke bereidheid om scherpere keuzes te maken en daadwerkelijk nieuwe behandelmogelijkheden en kwaliteitsverbeteringen buiten het pakket te houden”, aldus de studiegroep.
Tot slot noemt de studiegroep nog: stoppen met de vergoeding van ongecontracteerde zorg, het versterken van de informatiepositie van verzekeraars en het inzetten op prijsregulering.
Nee toch! De moed zakt mij in de schoenen. De SBR. Blijkbaar adviseur van de adviseurs van de adviseurs. Technocratie in optima forma. Dit rapport functioneert als beleidsmatige voorzet voor verdere technocratische afbouw van publieke zorgsolidariteit onder de vlag van “vergrijzing” ( Vergrijzing ? Joh! Die hadden we niet zien aankomen! ) .Het biedt geen enkel alternatief buiten de logica van markt, bezuiniging en individuele verantwoordelijkheid. Verschuiven, verplaatsen,kaasschaaf erover, wegkijken, en next. Wie betaalt deze club eigenlijk?
Nou vooruit. Hier meer analyse:
https://duurzamezorg.jimdofree.com/2025/07/22/de-toekomst-begint-nu-en-eindigt-in-een-kpi-knoppenkast-hoe-de-sbr-technocraten-de-zorg-verder-uitkleden/
“daadwerkelijk nieuwe behandelmogelijkheden en kwaliteitsverbeteringen buiten het pakket te houden”
Hier begint de tweedeling in de zorg!!
En idd de vergrijzing heeft de politiek bewust niet zien aankomen, komt dus ten laste van volgende generaties
Het wordt tijd voor een analyse met rapportering van de bevindingen door de Algemene Rekenkamer van wat er in de praktijk terecht is gekomen van de adviezen in de loop der jaren van deze studiegroep.
Als ervaren adviseur/bestuurder/toezichthouder van ondernemingen en organisaties in de private en (semi-)publieke sector kan ik me niet herinneren dat het in de politieke praktijk veel heeft opgeleverd.
Hans Hof
Het schuurt aan alle kanten: we zouden met ons allen moeten doorwerken tot 75 jaar maar aan de andere kant zijn de ouderen een blok aan het been van de maatschappij.
Mis ik in het artikel van de SBR nog de optie om op de leeftijd van 75+ iedereen te voorzien van een handig pakketje om uit het leven te stappen, zoals voormalig minister Els Borst bepleitte om de Drion pil te legaliseren. De uitvaart kan dan bekostigd worden door de overheid omdat er flinke kosten bespaard blijven door die vermaledijde ouderen. Min of meer gedwongen wel dan.
Zo, ik heb een knuppel in het hoenderhok gegooid.