konferenz, konferenzraum, raum, saal, besprechung, meeting, jour fixe Publikationsname / Publikationsnummer / E-Tag TT.MM.JJJJ (optional)
De maatschappij stelt steeds hogere eigen aan bestuurders van zorginstellingen. Daarbij hoort een bredere verantwoordelijkheid dan het belang van de instelling, maar daar past ook een grotere handelingsvrijheid bij. Dat stelt de Commissie Governance van de NVZD, de vereniging van bestuurders in de zorg, in het rapport Governance in de Zorg.
Er zijn de afgelopen jaren vele rapporten verschenen over het bestuur en toezicht in zorginstellingen. De toename van de aandacht schrijft de commissie, onder leiding van professor H.J Kluiver, hoogleraar aan de Uva, onder meer toe aan de veranderingen in de structuur van het zorgstelsel met inbegrip van de toegenomen invloed van derden zoals inspecties, markttoezichthouders (zoals de NZa) en zorgverzekeraars.
‘Doe meer voor minder geld en maak nooit fouten’
Daarnaast constateert de commissie drie tendensen in de samenleving en de politiek die de aandacht voor de governance van de gezondheidszorg voeden. De eerste is dat de overheid een beleid voert dat gericht is op de vermindering van de kosten in de zorgsector. De tweede is dat de samenleving hogere verwachtingen heeft en eisen stelt aan de kwaliteit van de zorg. Een derde tendens is dat de tolerantie voor risico’s en incidenten in de zorg afneemt. “Gechargeerd gesteld zou men, in de woorden van de Adviescommissie Behoorlijk Bestuur (de Commissie Halsema), deze tendensen als volgt kunnen samenvatten: ‘Doe meer voor minder geld en maak nooit fouten'”, schrijft de commissie.
Voor bestuurders betekent dit dat zij een bredere afwegingen moeten maken dan uitsluitend het belang van de instelling; het gaat ook om een toenemende verantwoordelijkheid voor de leefwereld van de cliënt en de professionals.
“De bredere verantwoordelijkheid van de zorgbestuurder brengt mee dat hij niet alleen, en wellicht ook niet primair, moet worden aangesproken en beoordeeld op de groei en bloei van de specifieke instelling. Veeleer zou bepalend moeten zijn in hoeverre, mede dankzij de inzet van de zorgbestuurder, sprake is van ‘meerwaarde’ voor de kwaliteit van leven van cliënten en een optimale inrichting van de zorg in het werkgebied niet alleen op de korte termijn, maar juist ook op de lange termijn met oog voor de houdbaarheid, duurzaamheid en betaalbaarheid van de zorg”, aldus de commissie.
Meer vrijheid, meer verantwoording
Om aan de hogere eisen van de samenleving en de grotere verantwoordelijkheid te voldoen zouden zorgbestuurders dus meer handelingsvrijheid moeten krijgen. Volgens de Commissie Governance van bestuurdersvereniging NVZD betekent dit ook dat er meer informatie moet worden gedeeld met en verantwoording moet worden afgelegd aan raden van toezicht.
“Voor raden van toezicht betekenen de geschetste ontwikkelingen dat het niet primair moet gaan om (nog) meer systeemtoezicht, met inbegrip van verdere intensivering van regulering en (nog) meer managementinformatie, maar dat het mede moet gaan om ander, en daarmee naar de overtuiging van de commissie, beter toezicht waarin de leefwereld centraal staat”, stelt de commissie.
Daartoe zouden zorgbestuurders en raden van toezicht met elkaar in gesprek moeten gaan over niet alleen de besturing van de organisatie, maar het doel van die besturing in breder verband. Ook zouden de maatschappelijke vragen die betrekking hebben op de zorgorganisatie onderdeel van het gesprek moeten zijn. Tot slot moet besproken worden hoeveel ruimte de bestuurder krijgt om invulling te geven aan strategische partnerships en maatschappelijke doelen die de organisatie overstijgen. “Toezicht kan kwalitatief zeker nog beter, maar ‘meer’ toezicht is niet het juiste antwoord”, aldus de commissie.
Vaste commissie
De NVZD heeft naar aanleiding van het rapport van professor De Kluiver besloten om van de Commissie Governance een vaste commissie te maken. Daarmee wil de vereniging een permanente plaats geven aan toezicht in de zorg, en de positie van de zorgbestuurder. Het rapport Governance in de zorg is hiervoor het vertrekpunt. De nieuwe Governancecommissie gaat de negen aanbevelingen De Kluiver verder uitwerken.