De bijzondere academische ziekenhuizen VUmc en Radboudumc hadden informatie over de declaraties van bestuurders waar RTL Nieuws om vroeg, niet hoeven overhandigen. Zij zijn private rechtspersonen en vallen als dusdanig niet onder de werkingssfeer van de Wet openbaarheid bestuur (Wob).
Dit schrijven Willemien Bisschot en Corine Vernooij van advocatenkantoor Van Doorne.
Omdat de bijzondere academische ziekenhuizen private rechtspersonen zijn, zijn zij en de raden van bestuur van deze ziekenhuizen geen bestuursorgaan in de zin van de Algemene wet bestuursrecht (Awb). “Zij vallen daarom niet onder de werkingssfeer van de Wob. De bijzondere academische ziekenhuizen hebben dan ook vrijwillig de hiervoor genoemde verzochte informatie aangeleverd.”
De openbare academische ziekenhuizen, daarentegen, vallen wél onder de Wob. Zij zijn volgens Bisschot en Vernooij publiekrechtelijke rechtspersonen op grond van de Wet op het hoger onderwijs en wetenschappelijk onderzoek. De raad van bestuur van een openbaar academisch ziekenhuis is een orgaan van deze rechtspersoon, en daarmee een bestuursorgaan in de zin van de Awb. Zij moesten daarom juist wel voldoen aan het informatieverzoek van RTL Nieuws.
Eenheid van recht
De brief die andere (privaatrechtelijke) instellingen van het nieuwsprogramma ontvingen, wekt volgens de twee juristen de suggestie dat zij een bestuursorgaan zouden zijn, en daarom onder de werkingssfeer van de Wob vallen. Hiervoor wordt aangevoerd dat nu de academische ziekenhuizen hebben voldaan aan het Wob-verzoek ‘eenheid van recht’ met zich zou meebrengen dat ook andere zorginstellingen onder de Wob vallen. Deze stelling wordt volgens RTL Nieuws ondersteund door het feit dat privaatrechtelijke zorginstellingen in het kader van de Wet normering bezoldiging topfunctionarissen publieke en semipublieke sector worden opgevat als een bestuursorgaan. Hiermee zou een ondergrens zijn gesteld die ook zou moeten gelden voor de Wob.
Maar volgens Bisschot en Vernooij is de stelling dat (private) zorginstellingen aan het Wob-verzoek moeten voldoen niet juist. De verwijzing naar ‘eenheid van recht’ of de WNT maken dat niet anders. Privaatrechterlijke zorginstellingen zijn dan ook niet verplicht mee te werken aan het verzoek. “Vraag is vervolgens of zij vrijwillig aan het verzoek om informatie zouden moeten voldoen. Bij beantwoording van die vraag kunnen uiteenlopende factoren een rol spelen; het belang van de bescherming van de privacy van de bestuurder is daarvan een belangrijke.”
Maatschappelijke verantwoordelijkheid
Desgevraagd laat VUmc-woordvoerder Jan Hol weten dat het ziekenhuis wist dat het de informatie over declaraties niet hoefde te delen met RTL Nieuws. “De ledenraad is het hoogste orgaan binnen het ziekenhuis, dus we vallen inderdaad niet onder de Wob.” Toch heeft het VUmc de gegevens overhandigd aan RTL Nieuws, volgens Hol omdat het ziekenhuis het als zijn “maatschappelijke verantwoordelijkheid” ziet om de maatschappij te informeren over relevante zaken. Bovendien volgde het VUmc de andere academische ziekenhuizen, die de declaraties ook openbaar maakten.
RTL Nieuws maakte begin juli bekend dat veel bestuurders van de academische ziekenhuizen dure wijnen, sterrenrestaurants en snoepreisjes declareren. Bestuurders van het VUmc deden dit niet. Wel zou rvb-voorzitter Wouter Bos sneeuwkettingen hebben gedeclareerd voor zijn auto. Als reactie daarop liet het VUmc toen weten dat dit niet juist is. Het ziekenhuis had de sneeuwkettingen aangeschaft ten behoeve van de leaseauto van Bos. Dit had eigenlijk bij de aanvang van het leasecontract en bij de aanschaf van de auto moeten gebeuren. Voor het privégebruik van de auto moet Bos overigens 20 procent van de cataloguswaarde bij zijn inkomen optellen. Dit wordt vervolgens afgetrokken van het maximumsalaris waar hij recht op heeft volgens de Balkenendenorm.