Het project Verpleegkundige Topzorg Noord-Nederland moet nog van start gaan, maar nu al klinkt de roep om een landelijke uitrol. De nieuwe aanpak moet specialistische, verpleegkundige kennis toegankelijk maken en verspreiden. Het inzetten van hoogopgeleide verpleegkundigen zou namelijk leiden tot betere én goedkopere zorg.
Het initiatief om verpleegkundige topzorg te gaan leveren in de Noordelijke regio is ontstaan vanuit het Universitair Medisch Centrum Groningen (UMCG). Het plan is ontwikkeld door de initiatiefnemers Jintiene Zeilstra en Katy van Hasselt. Het doel: hoogwaardige verpleegkundige zorg en kennis ter beschikking stellen aan zorgorganisaties in de regio.
Wondzorg
De nadruk zal in eerste instantie liggen op complexe wondzorg. De kwaliteit daarvan holt namelijk achteruit, met name door het gebrek aan continuïteit en regie, de marktwerking in de zorg, en de versplintering op de thuiszorgmarkt. Kleine thuiszorgorganisaties hebben vaak niet de financiële middelen of de expertise in huis voor complexe wondzorg, stelt projectleider Katy van Hasselt.
Maar ook in verpleeghuizen en ziekenhuizen schort het nogal eens aan verpleegkundige expertise. “De uitvoering van complexe wondzorg is enorm verspreid, over verschillende medische disciplines, maar ook binnen de verpleegkunde”, zegt Van Hasselt. “Een bijkomend probleem is dat dan vaak ook de verkeerde medische hulpmiddelen worden gebruikt, of ze worden verkeerd toegepast, waardoor wonden nog langzamer genezen.”
Over dat laatste trok ook beroepsvereniging V&VN al aan de bel. Door het gebrek aan deskundigheid en verkeerd gebruik van middelen genezen wonden langzamer dan nodig en ontstaan voor de patiënt nog meer problemen: doorliggen, vallen, afhankelijkheid enzovoort.
Foute financiële prikkels
De zorg wordt niet alleen slechter, maar ook duurder, stellen de initiatiefnemers van Verpleegkundige Topzorg Noord-Nederland. Financiering geschiedt nu niet op basis van het eindresultaat, maar op het aantal uren zorg dat is geleverd. Volgens Zeilstra is dat de verkeerde prikkel. Daarom wordt ook overleg gevoerd met zorgverzekeraars over een andere manier om de zorg te declareren.
“Achmea en Menzis zijn al in het project gestapt”, zegt Van Hasselt. “Het eerste jaar zal gelijk ook onderzoek plaats vinden naar de wondzorg en hoe de kosten daarvan zich ontwikkelen binnen het project. Met die resultaten hopen we met de zorgverzekeraars afspraken te maken over tariefbepaling.”
Strakke regie
De projectleiders benadrukken dat het niet nóg een centrum voor specialistische wondzorg wordt, waar vooral kennis wordt geconcentreerd. Er komt weliswaar een zelfstandig bedrijf, maar geen eigen pand. “Wij willen zo veel mogelijk bij de mensen thuis werken en juist niet dat zij naar ons toe moeten komen”, zegt Van Hasselt. “Ook willen we met dit project juist over de muren binnen de sector heen. Daarom worden er spreekuren met verpleegkundigen georganiseerd in de anderhalvelijnszorg en op de afdelingen plastisch chirurgie en dermatologie van het UMCG. De specialisten daar zullen patiënten met een geruster hart naar huis sturen als ze weten dat een gespecialiseerde verpleegkundige daar de wondzorg verder begeleidt. Dat verkort ook weer ziekenhuisopnames.”
Het is ook niet de bedoeling dat het centrum gaat concurreren met thuiszorgorganisaties, maar juist gaat samenwerken. “Met veel van de thuiszorgorganisaties uit de regio zijn we dan ook al in gesprek, zoals TSN, Buurtzorg, Thuiszorg Dichtbij, Meander, Icare en Interzorg. Hetzelfde geldt voor verpleeghuizen, ook daar zijn we al mee in gesprek. Voor verpleegkundigen moet het project ook kansen bieden om zich te specialiseren. De meeste verpleegkundigen zijn nog altijd generalisten”, aldus Zeilstra.
Van belang is wel dat er vanuit het ‘centrum’ strakke regie wordt gevoerd. Wondzorg moet volgens de nieuwe werkwijze weliswaar zo veel mogelijk in de eerste lijn plaatsvinden, maar behandelingen moeten ook afgestemd worden met de medisch specialist en/of huisarts. De toepassing van e-health en een uitgebreid wond-epd, toegankelijk voor alle betrokken professionals en geschikt voor het doen van onderzoek, moet dit proces ondersteunen.
Dit alles moet verspilling voorkomen. Standaardiseren, gerichte inkoop en inzet hoge deskundigheid moeten de efficiëntie verhogen.
Navolging
Het project Verpleegkundige Topzorg Noord-Nederland begint nu met de wondzorg, maar de initiatiefnemers blikken ook al verder vooruit. “Wij zien dat dit model en onze visie ook heel geschikt is voor bijvoorbeeld stomazorg, zorg voor obese patiënten, incontinentiezorg, oncologische zorg, etc.”
Het project heeft ook buiten de regio en buiten de zorgsector de aandacht getrokken. De Tweede Kamer nam vorige week een motie aan om in ieder geval te onderzoeken of de Noord-Nederlandse ideeën landelijk navolging zouden kunnen krijgen. De motie was ingediend door de Kamerleden Pia Dijkstra (D66) en Kees van der Staaij (SGP).