Op de cover van het V&VN magazine van deze zomer staat een verpleegkundige met twee pleisters over haar mond. Is de Verpleegkundige Adviesraad (VAR) monddood?, zo vraagt de redactie zich af. Die vraag is terecht, want het is over het algemeen niet best gesteld met de VAR’s.
Er zijn te weinig VAR’s, met name in de ouderenzorg en de geestelijke gezondheidszorg. Bestaande VAR’s functioneren vooral goed op relationeel niveau, zo blijkt uit recent onderzoek van V&VN, CC zorgadviseurs en Hogeschool Utrecht.
Het is tijd voor reflectie. Bij VAR’s, bestuurders en ook bij verpleegkundigen en verzorgenden. Twee keer per jaar een kop koffie met elkaar drinken, de slingers ophangen op de Dag van de Verpleging; het is belangrijk maar in de kern gaat het daar niet om. Want meepraten en de beroepsgroep in het zonnetje zetten, is iets anders dan meebepalen. Tegen mijn medebestuurders zeg ik: als je de verpleegkundige en verzorgende inbreng in je instelling echt serieus neemt, biedt hen dan de juiste positie om echt invloed te kunnen uitoefenen.
Betrokkenheid
Een VAR of Verpleegkundig Stafbestuur staat of valt uiteindelijk bij de betrokkenheid van de verpleegkundigen en verzorgenden. Zij moeten bereid zijn om op beleidsniveau mee te denken en als zij dat nog niet kunnen is dat niet erg, dat kun je leren. Je hoeft niet overal verstand van te hebben, stelt hoogleraar Verplegingswetenschap Marieke Schuurmans in V&VN magazine.
Bestuurder Max Visser van SJG Weert zegt dat medewerkers boven de materie moeten kunnen uitstijgen en niet verzanden in casuïstiek. Visser: “Je wilt mensen die op beleidsniveau kunnen meedenken. Dat is waar het in essentie om gaat. Meedenken en vanuit je professionele achtergrond meebepalen hoe de verpleegkundige zorg zo optimaal mogelijk in de eigen instelling of thuis kan worden verleend. Het gaat hierbij ook om de inhoudelijke randvoorwaarden die nodig zijn om het vak goed te kunnen uitoefenen en de samenwerking met andere disciplines. Al deze factoren bepalen uiteindelijk de kwaliteit van de zorg.”
Werk aan de winkel
Er is dus nog werk aan de winkel. Beroepsvereniging V&VN (nu 65 duizend leden, de komende jaren zal dit doorgroeien naar 100 duizend) ondersteunt VAR’s bij hun streven om te professionaliseren. En er zijn bestuurders die het goede voorbeeld geven door de VAR in eenzelfde positie te plaatsen als de medische staf. Zo is er dan zowel sprake van medisch geïntegreerde als verpleegkundige zorg.
Minister Edith Schippers (VWS) heeft onlangs in de Tweede Kamer naar aanleiding van vragen van Pia Dijkstra (D66) gezegd dat ze in het najaar verder wil praten over hoe zij de VAR’s mee wenst te nemen in wet- en regelgeving. Tijdens een hoorzitting in de Kamer heeft V&VN voor wettelijke verankering van de VAR’s gepleit.
Het is goed als de bevoegdheden van VAR’s wettelijk worden vastgelegd. Dan is de vrijblijvendheid er definitief vanaf.
Voorzitter V&VN
