De komende tijd wordt het spannend voor de zorg. De financiële zorgen van de regering zijn zo groot dat het niet te verwachten is dat de zorg net zo ontzien wordt als in het regeerakkoord het geval was.
Zou er ten aanzien van de zorg ook een keuze worden gemaakt tussen “gewoon” bezuinigen of hervormen? Gewoon bezuinigen komt dan weer neer op pakketmaatregelen, hogere eigen bijdragen of eigen risico, tariefmaatregelen, meer doelmatigheid, et cetera.
AWBZ
Bij hervormingen zal vooral de AWBZ op de agenda moeten staan. Bij ongewijzigd beleid stijgt de AWBZ premie de komende decennia van ruim 12 procent naar bijna 25 procent, een verdubbeling dus. We werken nu al een dag in de week voor ons pensioen en straks komt daar dus een dag bij voor onze ouderenzorg. Natuurlijk zal een hervorming van de AWBZ ook moeten gaan over de mate waarin wij zelf meer zaken moeten gaan betalen, maar ik hoop dat dan vooral ook naar twee kernpunten moeten worden gekeken.
Deïnstitutionalisering
In de eerste plaats zouden we moeten kijken hoe we ouderenzorg kunnen de-institutionaliseren: in plaats van zorg op grond van indicatie naar ondersteuning van zelfredzaamheid, kwaliteit van leven op basis van eigen keuze en het voorkomen van eenzaamheid. Misschien dat dan wat dieper kan worden nagedacht over persoonsvolgende budgetten in plaats van een te rigoureuze streep door de pgb’s. En waarbij we er dan ook moeten bij vertellen dat van ons verwacht mag worden dat veel hulpmiddelen bij het ouder worden eigenlijk gewoon gebruiksvoorwerpen zijn die je zelf kan kopen. Als je overigens op internet kijkt naar wat er allemaal al aan hulpmiddelen en gadgets voor ouderen wordt aangeboden dan zie je dat die ontwikkeling al lang aan de gang is.
Inkomenssolidariteit
Het tweede kernpunt heeft te maken met inkomenssolidariteit: als we zelf meer moeten gaan betalen aan zorg, ontkomen we er niet aan opnieuw te kijken naar de inkomensafhankelijkheid. Dat kan meer macro door naar de premiegrondslag van de AWBZ te kijken of meer micro waar het gaat om de verdeling van de lasten van meer zelf betalen.
Zelfredzaamheid en inkomenssolidariteit: het zijn de toetsstenen voor slim bezuinigen, pardon: hervormen.