Enige jaren geleden is in de zorg op grote schaal de zogenoemde ‘declaratiecasus’ ingevoerd. Het was de tijd waarin vermindering van administratieve lasten bovenaan de agenda stond.
Zorgdeclaraties
En een van de grote administratieve lastenveroorzakers was het verzenden, verwerken, betalen en controleren van declaraties van zorgaanbieders. U kent het oude systeem vast nog wel: je kreeg een rekening van je zorgaanbieder (na enige tijd, dat wel). Die betaalde je en /of die verzamelde je dan totdat je er een paar had. Die stopte je dan vervolgens in een door de zorgverzekeraar verstrekte retourenvelop. Na enige tijd betaalde de zorgverzekeraar de declaratie aan je terug.
Veel gedoe natuurlijk, en het was dan ook een echte doorbraak dat via de declaratiecasus de declaraties rechtstreeks van de zorgaanbieder (geautomatiseerd) naar de zorgverzekeraar werden gezonden. De patiënt merkte niets meer van de declaratie en voor de zorgaanbieder werd de afhandeling van declaraties aanmerkelijk versneld. Na aanvankelijke kinderziektes verloopt dit systeem nu redelijk en de administratieve lasten zijn gedaald en, niet te vergeten, de administratieve snelheid is geoptimaliseerd.
Nadeel werkwijze
Er kleeft echter een groot nadeel aan deze werkwijze: de patiënt heeft geen zicht meer op wat er voor hem of haar is uitgegeven aan zorgkosten. Periodiek krijgt de patiënt wel een overzicht van de kosten, maar veelal is dat na geruime tijd en achteraf, bijvoorbeeld naar aanleiding van het verloop van de eigen bijdragen. Er zijn zorgverzekeraars die los daarvan periodieke uitgavenoverzichten aanbieden, maar dat is zeker geen standaard procedure. Patiënten kunnen niet zelf meer controleren of de ‘rekening klopt’ en kunnen de zorg dus als ‘gratis’ ervaren.
Inzicht voor patiënt
Nu in diverse beleidsstukken staat dat de eigen verantwoordelijkheid van de patiënt/cliënt in de toekomst moet toenemen – overigens meestal een understatement voor meer zelf betalen – is de vraag of het huidige declaratiesysteem wel toekomstvast is. Een hoger bewustzijn van zorgkosten staat of valt bij actueel inzicht van persoonlijke zorgkosten. Dat betekent dat of zorgaanbieders tegelijk met het declareren aan verzekeraars hun patiënten en cliënten een (online) afschrift van de rekening moeten sturen of zorgverzekeraars moeten online informatie over de stand van de persoonlijke zorgkosten kunnen bieden.
Empowerment patiënt
Ik snap dat het klimaat in de zorg er nu niet een is van ‘laten we nog eens in zorg-ict investeren’. Maar als we dat niet doen, dan staat de empowerment van de patiënt/cliënt op 1-0 achterstand terwijl die wedstrijd nog moet beginnen.