De gezondheidssector heeft het erg druk met zichzelf: financiering, kwaliteit, inrichting, machtsverhoudingen. Zelden gaat het over brede maatschappelijke thema’s, ook bijvoorbeeld op deze plaats, waar u dagelijks blogs van betrokken denkers vindt. Maatschappelijk Verantwoord Ondernemen (MVO) is zo’n thema dat nauwelijks in de sector aangeroerd wordt.
Maatschappelijk Verantwoord Ondernemen
Volgens een onderzoek wordt slechts in 4 procentvan de bestuurskamers in zorg instellingen dit onderwerp met enige regelmaat besproken. Natuurlijk, men houdt zich netjes aan de regels met betrekking tot afval en energie, maar in het algemeen vindt men patiëntenzorg al maatschappelijk genoeg of heeft men het te druk met financiële en andere zaken. Terwijl andere sectoren green deals sluiten met de overheid, convenanten ondertekenen en op branche niveau innovaties ondernemen, blijft het bij ons angstig stil.
People, Planet and Profit
Dat is gek, want het wezenlijke van MVO is het verbinden van de thema’s mensen, milieu en bedrijfsvoering, ofwel People, Planet and Profit. Het doel is kwaliteit van leven in een leefbare omgeving te bereiken. MVO gaat in feite om het herdefiniëren van het begrip winst, om verschuiven van paradigma’s. Menselijk geluk moet onderdeel worden van de winst- en verliesrekening. Gezondheid en duurzaamheid zijn naadloos aansluitende begrippen. Gezondheid gaat over goed leven en duurzaamheid over een leefbare omgeving voor ons en toekomstige generaties.
Er broeit iets
Maar nu broeit er iets! Vier organisaties, ZonMw, Milieu Platform Zorgsector, MVO Nederland en het gezondheidsinstituut NIGZ publiceerden eerder een routekaart Nu Zorg(en) voor Morgen. Kwaliteit van leven van patiënten kan meer aandacht krijgen, naast behandeling van ziekten: van ziekte en zorg naar gezondheid en gedrag, noemt de Raad voor de Volksgezondheid en Zorg dat. Kwaliteit van werken in de zorg kan verbeteren: duurzame inzet van personeel moet worden bevorderd om dreigende personeelstekorten in de zorg te bestrijden. Instellingen in de zorg kunnen effectiever omgaan met hulpbronnen en aandacht schenken aan het leefmilieu, net zoals andere sectoren in de maatschappij. Meer en meer wordt gewezen op het belang van een ‘healing environment’ die positief werkt op personeel en patiënten. Wanneer er een systematische aanpak is, versterken de onderdelen elkaar, zodat het effect groter is dan de losse interventies.
Duurzame Gezondheidszorg
Onlangs publiceerde een groep opinieleiders, waaronder Diana Monissenen Leo Kliphuis het boek Duurzame Gezondheidszorg, met als boodschap dat een duurzame zorg een andere manier van denken en handelen vraagt, waarin de mens centraal staat in de diverse posities van zorgvrager, zorgaanbieder en zorgregisseur. Op 12 oktober kwamen leidinggevenden van patiëntenorganisaties, zorginstellingen, kennisinstituten, en toeleveranciers bijeen om te discussiëren over het thema geïnspireerd door een bevlogen Jan Peter Balkenende.
Manifest
Zij stelden een manifest op voor een gezonde toekomst van de zorgsector. Dit een oproep aan de sector om aansluiting te zoeken bij een beweging die in andere bedrijfssectoren al veel verder doorgedrongen is in het bewustzijn van ondernemers. Gezien de kernopdracht van de gezondheidszorg om bij te dragen aan menselijk geluk, zou deze sector koploper moeten zijn in MVO. Het levert kwaliteit en kostenbesparing op, kernthema’s in het gezondheidszorgdebat. Dat moet in een korte periode van tijd te bereiken zijn als betrokkenen zich laten inspireren door de levende voorbeelden in de sector en daarbuiten.
Jaap Koot
Nationaal Instituut voor Gezondheidsbevordering en Ziektepreventie (NIGZ)