Vorige week voorspelde PricewaterhouseCoopers (PwC) grote liquiditeitsproblemen bij ziekenhuizen in 2012. Het terugbetalen van financieringsoverschotten en het invoeren van een nieuw declaratiesysteem zou betekenen dat er tekorten ontstaan bij ziekenhuizen. Volgens PwC gaat het om een miljard aan extra middelen die beschikbaar moet komen.
Wat veranderd er precies?
De beleidsregel bevoorschotting uit het DBC tijdperk vervalt. Een DBC in 2011 en een DOT (DBC’s op weg naar transparantie) in 2012 kan pas gefactureerd worden als de behandeling is afgerond. Een ziekenhuis moet dus lang wachten op zijn geld. Die factuur kan overigens pas gestuurd worden op het moment dat er een contract bestaat tussen een ziekenhuis en een zorgverzekeraar waarin afspraken zijn gemaakt over volume, kwaliteit en prijs. De afgelopen jaren werden deze contracten vaak pas in het najaar van het lopende contractjaar gesloten. Met een B-segment van 34 procent, een beleidsregel bevoorschotting en overfinanciering door zorgverzekeraars was dit niet onoverkomelijk. In 2012 is het probleem veel groter door de verdubbeling van het B-segment naar 70 procent. Daarbij is het overigens de vraag in hoeverre de ICT van ziekenhuizen klaar is om in de eerste helft van 2012 daadwerkelijk in DOT’s te kunnen factureren te versturen.
Om hoeveel geld gaat het?
Gelukkig is de doorlooptijd van de DOT’s gemiddeld korter dan die van DBC’s. De gemiddelde doorlooptijd van een DOT is twee tot drie maanden. Daarna kan een factuur verzonden worden en een verzekeraar betalen. Ervan uitgaande dat drie maanden bevoorschot of voorgefinancierd moet worden op een totale omzet van 20 miljard voor alle ziekenhuizen zou dit gaan om zo’n 5 miljard euro. Er zijn bestaande kredietlijnen die gebruikt kunnen worden maar de 1 miljard extra middelen van PwC is aan de voorzichtige kant.
Positie van de banken
De gezondheidszorg is voor de banken een grote sector. De banken hebben gezamenlijk 13 miljard euro uitstaan aan vreemd vermogen in de zorg. Daar staat gegeven de risico’s een relatief klein Eigen Vermogen van ziekenhuizen tegenover. De jaarlijkse investeringen in de zorg bedragen minimaal 2 miljard euro die door een beperkt aantal banken gefinancierd worden. Het gaat dan om strategische investeringen in vastgoed, medische apparatuur, ICT en inventaris. Het mag duidelijk zijn dat het niet verstandig is dat de banken de aanvullende financiering van het onder handen werk en de debiteuren voor hun rekening nemen. Daardoor zouden financieringen van strategische investeringen onder druk komen te staan en worden ziekenhuizen onnodig geconfronteerd met extra rentekosten die drukken op het budgettair kader zorg.
Bestuurlijk akkoord
In het bestuurlijk akkoord van juni van dit jaar is afgesproken dat zorgverzekeraars en ziekenhuizen nadere afspraken gaan maken over bevoorschotting door zorgverzekeraars. Op dit moment is duidelijk dat zorgverzekeraars niet van plan zijn om een landelijke regeling af te spreken over de bevoorschotting. Wel is de eerste zorgverzekeraar inmiddels met een oplossing gekomen onder voorwaarde dat er een contract is tussen het ziekenhuis en de verzekeraar. Daardoor komen de contractbesprekingen flink onder druk te staan
Voorkom verschillen tussen ziekenhuizen
In 2008 werd de DBC-bekostiging ingevoerd in de GGZ. De ervaring van de GGZ leert ons dat er verschillen bestaan tussen de zorgverzekeraars als het gaat om de bereidheid en de omvang van de bevoorschotting. Het is niet wenselijk dat ziekenhuizen afhankelijk zijn van welke verzekeraars ‘toevallig’ een groot marktaandeel hebben binnen het ziekenhuis. Daardoor ontstaan er tussen de ziekenhuizen verschillen in de financiële positie waar ze zelf geen invloed op uit kunnen oefenen. Een ‘competetive disadvantage’ zou Porter dit noemen. Juist nu er strategische knopen doorgehakt moeten worden rondom specialisatie en concentratie is een gelijk speelveld voor de ziekenhuizen noodzakelijk. Eenduidige en vergelijkbare afspraken tussen zorgverzekeraars en ziekenhuizen zijn daarom nodig.
Linze Dijkstra
Sector banker zorg bij ABN AMRO Public Banking