Kwaliteit en veiligheid van zorg lijken een vast aandachtspunt voor nieuwsredacties. Parallel aan de discussie rond risico’s wordt in het politieke en maatschappelijke debat gesproken over verspillingen in de zorg en de noodzaak tot bezuinigingen.
Formule
Als bètawetenschapper denk ik dan aan een voor de hand liggende wiskundige formule: één en één is simpelweg twee. De focus op kwaliteit die tot miljarden besparingen zou moeten leiden, kan worden vormgegeven door overbodige behandelingen te schrappen en tevens de financiering van de zorg te baseren op kwaliteit in plaats van kwantiteit. Een efficiënte invulling van het risicomanagementbeleid kan hier een goede aanvulling op zijn.
Verspilling
In de zorg worden vanuit verschillende domeinen en op uiteenlopende detailniveaus talrijke risicoanalyses uitgevoerd. Sprekende voorbeelden zijn de registratie en analyse van incidenten, diepgaande analyse van (kritische) processen, risico inventarisaties op het niveau van individuele cliënten, RI&E analyses vanuit ARBO-perspectief en de inschatting en beheersing van risico’s in het kader van informatiebeveiliging. Een aanpak die te omschrijven is als ad hoc en gefragmenteerd, waarbij de kans op suboptimale beheersmaatregelen groot is. Verspilling dus, zowel in termen van aanpak als in termen van actie.
Noodzakelijk
Effectief risicomanagement is noodzakelijk om schade aan personen beperken, net als financiële gevolgen en schade aan het imago van zorgorganisaties. Echter, dit voorname doel heiligt niet alle middelen. Efficiënt risicomanagement is zeker mogelijk als er aan risicomanagement een meer integraal karakter wordt gegeven. Concreet houdt dit in dat ieder ziekenhuis en elke zorginstelling met enterprise risicomanagement aan de slag zou moeten gaan. Hierbij worden die risico’s in kaart gebracht die de organisatie belemmeren in het bereiken van haar doelstellingen. Het hieruit volgende organisatiebrede risicoprofiel is een logisch vertrekpunt voor andere, meer diepgaande, vormen van risicoanalyse. Daarmee wordt analysecapaciteit ingezet waar risicobeheersing de hoogste prioriteit heeft en wordt een overkill aan beperkt effectieve maatregelen voorkomen.