Innoveren in de zorg is hot. Het moet immers allemaal beter, patiëntgerichter en betaalbaarder. Kleine stappen helpen niet voldoende, we hebben nieuwe paradigma’s nodig. Clayton Christensen spreekt in dit kader over disruptief innoveren: “Niet altijd leuk voor huidige organisaties, maar wel goed voor de mensheid”.
Om beter te snappen welke richting het uit moet gaan, is het verstandig om eerst een stap terug te doen: waarom willen we eigenlijk zo nodig innoveren in de zorg? Al snel komt dan de kostenexplosie op tafel. En terecht, de zorg dreigt onbetaalbaar te worden en bedreigt onze economie. Maar dit is niet alles, er is meer aan de hand.
Revolutie
Ten eerste de technologische revolutie. We leven in dynamische tijden waarin de ene nieuwe technologie over de andere buitelt. Computers, internet en sociale media veranderen in sneltreinvaart ons leven. Kennis wordt steeds minder exclusief en verbindingen worden gemakkelijker. Er ontstaan vluchtige netwerken, met participerende consumenten als medeproducenten van hun eigen producten.
Uniek
Ook de ontwikkelingen in de medische wereld gaan razendsnel. Neem de genetica. Het zal niet lang duren voordat het in kaart brengen van een menselijke genoom nog maar enige tientjes kost. Samen met doorbraken op het gebied van nanotechnologie, opent dit de deur voor precisiegeneeskunde. Geen ongewis schot hagel op een populatie van patiënten, maar een gerichte aanval op die ene ziekte van dat unieke individu.
Menselijke maat
Naast deze economische, technologische en medische drivers van zorginnovatie, speelt er nog iets. Steeds meer zorgverleners en patiënten zien in het complexe zorgsysteem de mens uit het zicht verdwijnen. Klinkt soft, maar is een niet te onderschatte sentiment. Als we niet uitkijken wordt het systeem dominant en verworden zorgverleners tot robotten die procedures naleven en patiënten tot versnipperde objecten die lijdzaam het zorgproces ondergaan. En dat willen we niet meer, de menselijke maat moet terug.
Pad van de patiënt
Kostenexplosie, participerende netwerken, precisie geneeskunde en de roep om de menselijke maat. Al deze ontwikkelingen wijzen onafwendbaar in één en dezelfde richting: de patiënt wordt de nieuwe eenheid van organisatie in de zorg. Het gaat straks allemaal draaien om dat ene individu, die als mens bezig is met z’n gezondheid. Geholpen door online netwerken van eigen informatie en communicatie, wordt het pad van de patiënt de rode draad in de zorgjungle. Niet langer de organisaties van zorgverleners zijn het vertrekpunt, maar de netwerken van individuele patiënten. Dus geen 100, geen 50, maar 16 miljoen ziekenhuizen!