Het PGB ligt –als je de media moet geloven- weer eens onder vuur. Maar dat lijkt mij stemmingmakerij. Met het persoonsgebonden budget is minder dan 10 procent (ca. 2,2 miljard euro) van het totaal van meer dan 25 miljard in de AWBZ gemoeid. De dit jaar voorziene groei blijft binnen de raming. Toch wordt de indruk gewekt dat het PGB de AWBZ op zijn grondvesten doet schudden en daarom moet er dus hardhandig worden ingegrepen om een financieel debacle voorkomen.
Opsteker
Driekwart jaar geleden presenteerde het Kabinet Rutte-Wilders-Verhagen (in volgorde van belangrijkheid en grootte) met trots het Coalitie Gedoogakkoord met als opsteker, dat de AWBZ-uitgaven met één miljard euro mochten stijgen voor meer kwaliteit in de ouderenzorg en meer handen aan het bed (maar liefst 12.000 medewerkers). De PVV kreeg boter bij de vis met het extra geld en een Beginselenwet. CDA en VVD waren bij nader inzien content met deze extra impuls in plaats van de door hen voorgestane bezuinigingen in de AWBZ.
Wispelturig?
Het zal toch niet zo zijn dat eind vorig jaar een miljard extra voor de AWBZ –ondanks achttien miljard bezuinigingen- geen probleem was en driekwart jaar later Leiden in last is, omdat het PGB groeit zonder de raming te overschrijden. Zo wispelturig –ik durf het woord draaien bijna niet te gebruiken- zijn ze in Den Haag nou ook weer niet.
Kroonjuweel
De VVD heeft het PGB in het eerste Paarse Kabinet van een stevig fundament voorzien. Onvermoeibaar was staatssecretaris Terpstra er mee in de weer en met succes. En in die traditie vermeldt Tweede Kamerlid en voordvoerder mevrouw Venrooy-Van Ark op de VVD-website, dat de VVD voorstander is van het PGB, omdat het mensen de mogelijkheid biedt op hun eigen manier de zorg in te kopen die ze willen. Zo zijn –zo staat zwart op wit- mensen niet langer afhankelijk van het zorgkantoor en kunnen ze zelf kiezen voor de beste zorg. En tot slot steekt ze de trots van de partij voor het wettelijk verankeren van het PGB niet onder stoelen of banken.
Keuzevrijheid
Het Wetenschappelijk Instituut van het CDA heeft dit voorjaar gepleit voor echte vraagsturing door mensen een tegoedbon of voucher (meer maatwerk en weinig bureaucratie) te geven om de AWBZ betaalbaar te houden. Een commissie met o.a. de heren Bovenberg en Klink concludeert dat in landen als Duitsland, Oostenrijk, Italië en Frankrijk de kosten voor langdurige zorg veel minder stijgen dan in ons land. Mensen krijgen een budget, dat ze zelf mogen aanvullen. Ongetwijfeld zal dat een versobering betekenen, maar met behoud van keuzevrijheid en eigen regie
en geen tweedeling in de AWBZ.
Aantoonbaar goedkoper
Met zulke vrienden kun je wel een paar vijanden pareren. Dat geldt des te meer omdat PGB aantoonbaar 30 procent -of meer- goedkoper is en veel budgethouders kunnen blijven
werken en participeren in de samenleving. En ook interessant is, dat er –met het door iedereen voorspelde tekort op de arbeidsmarkt- een groep cliënten is die zelf zorgt voor zijn zorgverleners.
Omarming
Met deze omarming door twee van de drie coalitiepartijen met daarbij steun van de oppositiepartijen heeft het PGB in de Tweede Kamer niets te vrezen. Maar daarmee is het debat over de kostenbeheersing van de AWBZ uiteraard niet van tafel. Dat debat dit jaar voeren is veel belangrijker dan nu een paar willekeurige korte termijn maatregelen nemen. De cliëntenorganisaties
hebben vorig jaar al een plan gepresenteerd onder het motto “Eigen regie maakt de zorg beter voor minder geld”. Laten we met die claim voor ogen nog eens goed naar de AWBZ kijken.