Op mijn oude Postcode Loterij-fiets begeef ik mij richting het voormalig Prinsengracht Ziekenhuis, in het centrum van Amsterdam. “Dit gebouw is nu een beetje als een patiënt, geheel verwaarloosd”, luidt het welkomstwoord. Vandaag doe ik mee aan de Startup Tour XXL, een kennismaking met innovatieve en sociale start-ups in de gezondheidszorg. De aftrap door de dagvoorzitter is meteen raak: “We believe they change business as usual. What do you think?”
De ruim honderd aanwezigen hebben een zeer gevarieerde achtergrond. Van ondernemer tot consultant. Helaas ontbreken de zorgmanager en de zorgverlener in het geheel. Dit terwijl zij de professionals zijn die de innovatie in de dagelijkse praktijk moeten implementeren. Wel is het voltallige directieteam van zorgverzekeraar VGZ, als onderdeel van een off-site, aanwezig. Interessant! Wat zou het mooi zijn als de verzekeraar actief een rol neemt in het stimuleren van innovatie en het wegnemen van (administratieve) barrières.
Start-ups
De start-ups die ik leer kennen, schitteren door diversiteit. Mantelaar koppelt geneeskundestudenten aan (eenzame) ouderen, die hulp bieden in de huishouding, steunkousen aantrekken of bij mooi weer lekker gaan wandelen. OWise heeft een mobile platform ontwikkeld ter ondersteuning van de behandeling van (borst)kanker. ZestyZorg richt momenteel de Booking.com voor de tandartszorg op. Axosuits ontwikkelt skelet-pakken waarmee mensen die al dan niet gedeeltelijk zijn verlamd, kunnen rehabiliteren.
Coolminds heeft een virtual-reality techniek ontwikkeld die therapeuten ondersteunt bij de behandeling van angststoornissen. En dan benoem ik nog niet eens de helft van alle aanwezige start-ups. Wat mij opvalt én blij maakt is dat ze vrijwel allemaal nastreven om de relatie tussen behandelaar en zorgvrager te optimaliseren – persoonlijker en effectiever.
Obstakels wegnemen
De dag eindigt met simpele en doeltreffende woorden van Ab Klink, bestuurder van VGZ en oud-minister van Volksgezondheid. Hij vraagt zich openlijk af waarom al deze innovaties niet kunnen worden geïmplementeerd en geeft aan graag obstakels te willen wegnemen. “De tijd dat wij weten wat het beste is voor de zorg is een gepasseerd station.”
Het bepalen en mogelijk wegnemen van die obstakels was, in gesprek met de start-ups en andere aanwezigen, mijn belangrijkste onderzoeksvraag van de dag. Mijn conclusie: met name de onderliggende systemen, die door het hoger management van zorginstellingen en beleidsmakers in stand worden gehouden, blokkeren innovaties. De financiering door de zorgverzekeraar, externe verantwoording en wet- en regelgeving maakt experimenteren moeilijk.
Toch is het juist in de zorg van belang om te experimenteren zodat wij in de toekomst praten over kwaliteit van leven, in plaats van over ziekenzorg. Daarvoor is momenteel de enige weg een zeer lange stormbaan die ‘bewezen effectief en gecertificeerd’ heet waar alle dappere ondernemers doorheen zullen moeten. Wegen we zekerheid echt zo veel zwaarder dan een experiment dat de kwaliteit van leven kan vergroten?
De hamvraag in de zorg
De Startup Tour XXL leerde mij dat de hamvraag voor innovatie in de zorg is: hoe kunnen we, in een kleine, ongecontroleerde setting, experimenten toestaan? Hoe kan sw zorgmanager iedere maand een klein experiment opzetten om de kwaliteit van zorg te verbeteren? Hoe kan sw medewerker iedere maand de ideeën van innovatieve start-ups in de praktijk testen? En hoe kan sw verzekeraar, deze experimenten toestaan, sterker nog, bevorderen?
Ab Klink sluit af met de woorden: “Velen van jullie heb ik vandaag gehoord over de oude economie, en daar keken jullie dan ook een beetje vies bij. Ik realiseer me dat wij een belichaming zijn van die oude economie. Jullie schudden ons wakker.” Bij deze nodig ik hem uit voor een kop koffie om te bespreken hoe we gezamenlijk kunnen zorgen dat hij, wij en de zorginstellingen in Nederland wakker blijven en gaan experimenteren!
Organisatiespecialist bij House of Performance
