Jim Easton, nationaal directeur voor verbetering en efficiency in de NHS in Engeland, is een inspiratiebron op de laatste dag van dit internationale congres over kwaliteit en veiligheid. Zijn eerste contact met de wereld van kwaliteit was het International Forum in Amsterdam in 2000. Hij vertelde mij daar dat mijn plenaire voordracht destijds over de resultaten in een aantal Nederlandse ziekenhuizen hem definitief op het spoor van kwaliteit had gezet. Ik ben daar eigenlijk best trots op. Vanmorgen is het andersom.
Ethische noodzaak
Hij laat zien dat kosten en kwaliteit/veiligheid onlosmakelijk met elkaar verbonden zijn en dat dit zelfs een ethische noodzaak is. Hoe lang is het geleden dat het onethisch was om zelfs maar aan geld te denken bij de behandeling van een patiënt in de spreekkamer. Maar, geld besteed aan de ene patiënt is nu eenmaal niet beschikbaar voor de volgende patiënt. De huidige groei van de kosten in de zorg zullen we gewoon niet meer kunnen opbrengen. Dit is bedreigend voor de solidariteit tussen gezonden en zieken, tussen rijk en arm sterk. Het is dan onvermijdelijk, dat we drastisch de premie zullen moeten verhogen, eigen betalingen uitbreiden of drastisch moeten snijden in het verzekerde pakket. Deze maatregelen – de burger betaalt het zelf of krijgt er minder voor terug – zijn onacceptabel als er nog zo veel efficiëntiewinst te behalen is door “gewoon” de kwaliteit en de veiligheid van de zorg te verbeteren. Het is vanuit deze optiek zelfs onethisch om niet aan de kosten te denken bij het verlenen van zorg: het gaat niet alleen om deze patiënt in de spreekkamer, maar ook om de patiënten die nog in de wachtkamer zitten: ook zij hebben recht op optimale zorg.
Drive
Verbetering van kwaliteit en veiligheid willen we allemaal en toch gaat het nog steeds veel te langzaam: best practices laten zien wat we met de huidige kennis, menskracht en geld kunnen presteren en toch verspreiden deze best practices zich maar heel langzaam en blijven we die grote variatiebreedte zien in aanpak en resultaten. Jim Easton: kwaliteit en kosten waren tot dusver tegenpolen, die elkaar bestrijden; kostenbesparing zou kwaliteit bedreigen en de energie voor verbetering wegzuigen. Dit is waar als we het verkeerd doen. Het moet dan ook anders. De noodzaak om kosten te besparen moet naast onze intrinsiek motivatie om het steeds beter te willen doen voor onze patiënten juist de belangrijkste driver for quality and safety worden. We weten hoe we via verbetering van kwaliteit en veiligheid geld kunnen verdienen, we weten ook hoe we dat moeten doen: het is dan ook onethisch om het niet te doen en dan het pakket uit te kleden en van de burger te vragen om meer te gaan betalen.
‘Spread and sustainability’
Jim Easton benadrukt S&S, ‘spread and sustainability’: het breed verspreiden van de bereikte resultaten en het vasthouden van de winst. We moeten niet langer willen betalen voor suboptimale zorg. Daarom is het ook de hoogste prioriteit om de uitkomsten van zorg openbaar te maken: er zijn in de VS en Engeland steeds meer ziekenhuizen die dat ook doen. Daarbij is de trend belangrijker dan de vraag of je beter bent dan een ander. Werken aan kwaliteit en veiligheid is geen hobby meer: doe het serieus of ga wat anders doen: in het belang van de patiënt maar ook om de zorg voor iedereen toegankelijk te houden; een morele, een ethische plicht!
Deze boodschap hakt er wel in bij de 2800 deelnemers: kosten als ‘de main driver for quality/safety’ is een nieuwe manier van denken. Jim koppelt dit vervolgens aan leiderschap, dat intolerant is voor middelmatigheid: het gaat niet om het gemiddelde, het gaat om het standaardiseren naar het prestatieniveau van de top 10. Stop met het accepteren van het niet-acceptabele.
Afghanistan
Eigenlijk zit ik na deze toespraak vol: stof om over na te denken voor mezelf en voor ons land. In de lunchpauze vertellen drie leidende personen uit Afghanistan hoe zij bezig zijn om de gezondheidszorg daar weer op te bouwen. De onderminister voor gezondheidszorg is een krachtige vrouw: 10 jaar geleden droeg ze nog een burka en mocht ze het huis niet uit; nu staat ze voor een volle zaal te vertellen wat er bereikt is en wat haar ambitie is. 10 jaar geleden kreeg 5procent van de zwangere vrouwen professionele hulp bij de baring; dat is nu 30procent. Anticonceptie is gestegen van 5 naar 25 procent van de vrouwen. Wat een problemen, wat een uitdaging! Ik voel me beschaamd als ik deze verhalen hoor: het maakt me emotioneel.
Willen en doen
Dit is mijn laatste blog over dit international congres. Ik ben gestimuleerd door alle verhalen, door de bereikte resultaten, door de energie van het congres, door de internationale uitwisseling en herkenning, door de uitdaging, door de persoonlijke contacten en door de herkenning dat de problemen en dus ook de oplossingen overal hetzelfde zijn. Ik zie dat niet-weten en niet-kunnen geen excuus meer zijn. Als we weten wat noodzakelijk is m.b.t. kwaliteit, veiligheid èn kostenbesparingen dan is de kennis beschikbaar hoe dat te doen, dan is er elders al ervaring opgedaan en kunnen we zien wat er overal al bereikt is. Het nu een kwestie van willen en doen.
Wim Schellekens, hoofdinspecteur curatieve gezondheidszorg
International Forum on Quality and Safety in Healthcare, RAI, Amsterdam, 4-8 april 2011
Better Health, Safer Care, Lower Costs (1)
Better Health, Safer Care, Lower Costs (2)
Better Health, Safer Care, Lower Costs (3)
Het verhaal achter de staatjes