Ouderen die langer thuis wonen, hebben vaak meer en meer specialistische hulp nodig dan huisartsen kunnen bieden. Onze specialisten ouderenzorg staan te springen om huisartsen en patiënten met advies bij te staan, maar voor hun bijdrage heeft niemand budget gereserveerd.
Graag pleit ik ervoor het raadplegen van specialisten ouderenzorg wel te financieren, in het belang van de ouderen én in het belang van de zorgkostenbeheersing.
Een van onze specialisten ouderenzorg vertelde mij bijvoorbeeld over een huisarts die haar belde over een 94-jarige cliënte. De dame woonde alleen, vermagerde en leek zichzelf te verwaarlozen. Ze kwam zelden buiten en stond nauwelijks zorg toe, want ze was ‘zo gezond als een vis’. Een paar dagen voordat de huisarts mijn collega raadpleegde, was mevrouw gevallen. De buren hadden toen moeten inbreken om binnen te komen. De huisarts vroeg zich af of mevrouw dementie had en wilde graag weten of het nog wel verantwoord was om haar thuis te laten wonen.
Zorgteam
Onze specialist ging langs en kon vrij snel vaststellen dat er inderdaad sprake was van dementie. Vanuit dit consult ontstond een multidisciplinair samenwerkend zorgteam: dagbehandeling, thuiszorg en de ergotherapeut werkten nauw samen en in overleg met buren en familie. Ondanks dat de buren er een hard hoofd in hadden, lukte het onze arts vrij gemakkelijk om de cliënte ervan te overreden naar de dagbehandeling te gaan. In de daarop volgende maanden bloeide de cliënte op en kwam ze aan in gewicht. De kwaliteit van leven van deze mevrouw verbeterde dus fors en opname in een verpleeghuis is aanzienlijke tijd uitgesteld.
Vak apart
In veel gevallen komen zulke zorgvragen echter niet bij de specialist ouderenzorg terecht en is de huisarts aangewezen op zijn eigen kennis. Die is op het gebied van ouderen en hun complexe zorgvragen echter beperkt vergeleken met die van specialisten. Ouderenzorg is een vak apart, omdat ouderen vaak met verschillende kwalen kampen, die elkaar beïnvloeden. Ook niet-medische factoren, zoals de relatie met de omgeving of de omgang met de mantelzorger, hebben invloed op de gezondheid. Om dat geheel goed in beeld te brengen en daarover te kunnen adviseren, is specialistenwerk.
Veel huisartsen onderkennen dit, en kloppen bij ons aan voor advies. Onze specialisten proberen hen dan te ondersteunen, maar hun mogelijkheden zijn beperkt. Alle tijd die ze besteden aan het bezoeken van huisartsen of thuiswonende patiënten wordt immers niet gefinancierd en gaat dus ten koste van de tijd die we kunnen besteden aan de cliënten in onze instellingen.
Niet getraind
Hierdoor kunnen onze specialisten niet zo betrokken zijn bij thuiswonende ouderen als ze zouden willen. En ik vermoed dat dit in het hele land het geval is; de financiering voor specialistisch advies aan thuiswonende ouderen is gewoon nog niet goed geregeld. Dit resulteert er in sommige gevallen in dat thuiswonende ouderen een minder hoge kwaliteit van leven hebben dan met de juiste zorg mogelijk is. Of zelfs dat ze in het ziekenhuis belanden terwijl dat voorkomen had kunnen worden met de juiste ondersteuning aan huis. Met alle kosten van dien. Eenmaal in het ziekenhuis, speelt overigens hetzelfde probleem als we bij de huisartsen signaleren: er spelen meer risicofactoren dan bij de gemiddelde patiënt, maar het personeel is er niet op getraind daar rekening mee te houden.
Besparen
De ouderen zijn dus het kind van de rekening en er worden meer kosten gemaakt dan nodig is. Dus, zorgverzekeraar, nu u verantwoordelijk bent voor een belangrijk deel van financiering voor de zorg en behandeling van thuiswonende ouderen, adviseer ik u geld vrij te maken voor ondersteuning van huisartsen door specialisten ouderenzorg. Dat is in het belang van uw cliënten en zal u op termijn geld besparen.
Ilse de Jong
Directeur bij Attent Zorg en Behandeling Rheden Dieren Doesburg