Aanvankelijk had ik na mijn 1 april blog een beurt over willen slaan, maar toen las ik dit weekeinde in de NRC het interview met Herman Tjeenk Willink. Als iemand zoveel verstandige dingen over de politiek zegt, dan mag de zorg daar niet van verstoken blijven.
Gebrek aan politieke visie
Tjeenk Willink waarschuwt in NRC tegen het onvermogen van politici om antwoorden te formuleren op maatschappelijke vraagstukken: “Het marktdenken werd de redende engel voor het gebrek aan politieke visie op de overheid bij alle politieke partijen”. Ik heb al eens eerder op het gebrek aan politieke visie gewezen en de desastreuze gevolgen voor de zorg, maar daar is slechts door weinigen kennis van genomen. Nu, met de brede morele steun van de Onderkoning van Nederland, is het wellicht tijd om door te pakken.
Concentratie en specialisatie
We houden het klein en beperken ons hier even tot de visie op een onderdeeltje; concentratie en specialisatie. Het is volstrekt duidelijk dat netwerken van ziekenhuizen die de basiszorg dichter bij de mensen brengen en meer gespecialiseerde zorg concentreren, veel betere kwaliteit kunnen leveren tegen veel lagere kosten. Bij concentratie moeten we dan niet denken aan de minimale aantallen van de IGz of CZ, maar echt doorpakken naar honderdtallen per ingreep. Een netwerk moet minimaal uit tien ziekenhuizen bestaan om ook de schaalvoordelen te kunnen vertalen in forse besparingen.
Omzet, winstmarge en kwaliteit
Hoewel veel beter, geef ik het u te doen. Ga met meer dan twee ziekenhuizen praten over samenwerking en je krijgt een leger van mededingingsjuristen in je ziekenhuis voor een tarief van minimaal 600 euro per uur. Niet alleen van de NMa, maar ook van de Kamer mag je niet fuseren en over een fusie met een verzekeraar mag niet eens in het openbaar gesproken worden. Tot zover de vorming van het netwerk. Dan de specialisatie. Met de huidige financiering moet je natuurlijk vooral zoveel mogelijk verrichtingen blijven doen die maximaal rendabel zijn. Zo werkt de markt nu eenmaal. Met de nieuwe bezuinigingen op komst worden omzet en winstmarge alleen maar belangrijker en raakt kwaliteit op de achtergrond. Toch vindt ook de politiek dat er meer gespecialiseerd moet worden en dat er wel een goede spreiding van het zorgaanbod moet blijven, maar het beleid (lees; de ontbrekende visie) frustreert iedere stap in die richting.
“Het spijt ons verschrikkelijk”
Gelukkig heeft Tjeenk Willink ook hierop een antwoord in de NRC: “Misschien moeten burger en uitvoerders van overheidsbeleid daarvoor eerst zeggen; het spijt ons verschrikkelijk, maar zo doen we het niet meer.” Mocht het inderdaad gebeuren dat we straks visieloos, dus zonder na te denken over een goede structuur van de zorg, elkaar met 70 procent vrije DBC’s gaan beconcurreren om financieel het hoofd boven water te houden. En mocht het zo zijn dat we daarna vervolgens at random allemaal een korting krijgen om ’s lands boekhouding sluitend te maken. Dan stel ik een maandje zondagsdienst voor, met de mededeling; het spijt ons verschrikkelijk, maar zo doen we het niet meer.