De maatschappij verandert in een rap tempo. Technologie speelt daarbij een steeds belangrijkere rol. Zowel in ons dagelijks gezinsleven. Ons werk. Maar ook in de zorg.
Technologie betekent kansen die tot voor kort onmogelijk waren. Maar er zijn ook vragen. Want hoe gaan wij ‘samenleven’ met al deze technologie? En welke vragen moeten wij en onze overheid zich nu stellen om straks niet verrast te worden?
Deze en andere vragen stelden wij ons als Raad voor de Volksgezondheid en Samenleving in drie mini documentaires die 16 mei 2017 gepresenteerd in Rotterdam.
Opkomst van technologie
De opkomst van technologie is niets nieuws. Al vele jaren worden mensen ondersteund door techniek. Het heeft ons gebracht waar we nu zijn. Maar de laatste tijd lijkt het alsof techniek een ‘nieuw gezicht’ krijgt: de technologie wordt steeds slimmer, handzamer en betaalbaarder. Het gevolg is dat technologieën steeds meer in ons dagelijks leven een plaats krijgen. En dat ze zich steeds autonomer gedragen.
Zelfrijdende auto’s, robots, kunstmatige intelligentie en augmented reality zijn al geen toekomstmuziek meer. Tuurlijk, de marketingmachines van de tech-bedrijven draaien overuren en niet alles wat beweerd wordt kan al, maar de technologie er. Zolang deze geconsumeerd wordt, zal ze een steeds dominantere plaats krijgen in ons leven en onze wereld ingrijpend veranderen.
Vragen
Enerzijds zal de technologie onze wereld kleiner maken. Onze bedrijfsprocessen efficiënter. Het zal de mogelijkheden om ziektes (voortijdig) op te sporen, te behandelen en te genezen vergroten. Toch is het goed om ook vragen te stellen. Immers, wat zal de opkomst van autonome robots of chatbots betekenen voor de werkgelegenheid in veel sectoren? En wie is er aansprakelijk als er dingen fout gaan? Degene die de robot ‘beheert’, het bedrijf achter de robot of de robot zelf?
Of wat te denken van de privacy van gegevens of onze kwetsbaarheid voor cyberaanvallen. Afgelopen week werd nog pijnlijk duidelijk wat de enorme gevolgen kunnen zijn als kwaadwillenden zich naar binnen hacken. In enkele uren tijd werden maar liefst tienduizenden computers geïnfecteerd, waardoor 16 Britse ziekenhuizen tijdelijk zelfs gesloten werden.
Er zijn vragen die ons nog persoonlijker raken. Wat moeten onze kinderen studeren? En zijn onze lesmethoden van nu nog wel geschikt voor de generatie die we straks nodig hebben? En hoe zorgen we dat ook mensen die niet mee kunnen komen of wiens werk zelfs overbodig wordt in zo’n digitale wereld een plaats houden?
Ons antwoord op dit en meerdere vragen, is nog lang niet altijd duidelijk, maar we zullen ons wel moeten voorbereiden. En wetgeving moeten aanpassen. Bovendien zullen we ervoor moeten zorgen dat ook mensen die niet mee kunnen komen of wiens werk zelfs overbodig wordt in zo’n digitale wereld een plaats houden. Juist om deze relevante vraagstukken, stelden wij als Raad voor de Volksgezondheid en Samenleving onszelf kritische vragen bij het nadenken over hoe de toekomst eruit kan zien.
Drie mini-documentaires
Niet om de technologie ter discussie te stellen want die zal zich echt wel doorontwikkelen (en ons tevens kansen bieden), maar om de discussie over voornoemde vraagstukken tijdig te voeren, lanceerden we op dinsdag 16 mei 2017 in Rotterdam drie mini-documentaires. Ze geven een beeld hoe we met technologie, die vandaag de dag al bestaat of ontwikkeld wordt, in de toekomst kunnen samenleven.
Kijk hieronder mee naar deze drie situaties: 1) een gezin met puberende kinderen, 2) een ouder (dementerend) echtpaar en 3) een jonge vrouw die niet mee kan zien. Met de uitkomsten van de discussie tijdens de conferentie, vervolgen wij ons adviestraject.
Tot slot
Deze mini-documentaires geven een blik in de nabije toekomst. Niet zozeer omdat wij denken dat we de toekomst kunnen voorspellen, maar vooral om onze ogen te openen zodat we ons nu al de juiste vragen stellen.
Daarom onze oproep: denk en discussieer mee! Deel dit of laat hieronder je comments achter zodat wij alle gedachten, meningen en kritieken in het vervolg van dit adviestraject kunnen meenemen. Interessante links, uw gedachten, ideeën of gewoon uw mening of zorgen. Want als we ons nu de juiste vragen stellen, dan kunnen we en ook onze overheid zich voorbereiden zodat we klaar zijn voor de toekomst. Zodat er wetgeving is die ons beschermt maar die er ook voor zorgt dat technologie kan bloeien en ons kansen kan bieden.
Met uw input en ons eigen achtergrond onderzoek zullen we ons adviestraject dan vervolgen. Zodat we goede en realistische aanbevelingen kunnen doen. Met als doel het allerbelangrijkste: dat wij als mensen de ‘machine maken’, en niet andersom!
Daan Dohmen (RVS-lid)
Namens de Commissie Robotisering & Digitalisering van de RVS:
Greet Prins, Loek Winter, Neeltje Vermunt en Jasper Zuure
