In de afgelopen weken is in de media het debat over de toekomst van de AWBZ en vooral de ouderenzorg losgebarsten. Zorgbestuurder Marco Meerdink verwijt in de Volkskrant de politiek gebrek aan moed om in te grijpen in de ouderenzorg.
Hij illustreert dit aan de hand van het Lenteakkoord. De middelen voor ‘extra handen aan het bed’ voor de gehandicaptenzorg en de GGZ worden in het Lenteakkoord geschrapt, terwijl die voor de ouderenzorg beschikbaar blijven. Mensen met een beperking worden zo door het Lenteakkoord onevenredig benadeeld. De Lentecoalitie bezuinigt ook nog eens 150 miljoen euro op het gehandicaptenvervoer. Deze maatregel treft vooral rolstoelgebruikers en mensen met een meervoudige complexe zorgvraag. Hun mogelijkheden voor dagbesteding worden beperkt. Een verschraling van hun kwaliteit van leven dreigt.
Onrechtmatig handelen overheid
De brancheorganisatie VGN stelt dat er met deze maatregelen sprake is van onbehoorlijk bestuur en onrechtmatig handelen door de overheid. Helaas heeft de rechter, in het door de VGN aangespannen kortgeding, de VGN niet in het gelijk gesteld. De VGN stelt terecht dat de cliënten in de gehandicaptenzorg de echte verliezers zijn.
Negatieve gevolgen
Het Lenteakkoord heeft voor mensen met een beperking nog meer negatieve gevolgen. Voor alle doelgroepen met een relatief lichte zorgvraag (ZZP 1-3), zal er geen intramurale zorg meer beschikbaar zijn. De vraag is of dat voor mensen met een beperking in alle gevallen verantwoord is. Kan bijvoorbeeld voor deze kwetsbare doelgroep ook thuis permanent toezicht worden georganiseerd?
Lenteakkoord
Maar dat is nog niet alles. Het Lenteakkoord bevat een rijksbrede korting die verdeeld is over alle departementen. En ook die raakt mensen met een beperking, zo bleek onverwachts deze zomer. MEE moet met haar cliëntondersteuning de taakstelling van het ministerie van VWS voor bijna een derde deel invullen. Bovenop eerder aangekondigde bezuinigingen leidt dat in 2013 tot een korting van ruim 25 miljoen euro. Een directe bezuiniging op de ondersteuning van mensen met een beperking. Juist nu de ondersteuning aan deze mensen hard nodig is om hun zelfredzaamheid te bevorderen en eigen kracht te versterken. Opnieuw zijn mensen met een beperking de echte verliezers. Cliëntondersteuning werkt overigens ook preventief en voorkomt zo een beroep op duurdere zorg en voorzieningen. Daarop bezuinigen kost meer dan het oplevert.
Debat over AWBZ
Een maatschappelijk en politiek debat over de toekomst en betaalbaarheid van de AWBZ is noodzakelijk. Een nieuwe coalitie staat voor ingrijpende keuzes. Maar het kan niet zo zijn dat, bij gebrek aan moed om in te grijpen in de ouderenzorg, vooral de mensen met een beperking en een levenslange zorgvraag daarvan het slachtoffer worden.
Jan de Vries
directeur MEE Nederland
www.twitter.com/jandevries_