Er zit onvoorstelbaar veel geld en tijd in overhead bij gemeenten en zorgaanbieders. Geld en tijd die nu niet naar het kind gaat.
De afgelopen periode is er veel gezegd en geschreven over de tekorten in de jeugdzorg. Dit heeft geresulteerd in een open brief vanuit de Vereniging van Nederlandse Gemeenten (VNG) aan het kabinet in het Algemeen Dagblad. Gemeenten overwegen om deze taken af te stoten.
Verantwoordelijkheid
In 2015 namen gemeenten taken op het gebied van jeugdzorg en psychische hulp over van het Rijk. Dit, omdat ze de taken beter en overzichtelijker wilden regelen en beter maatwerk konden leveren. Afgelopen jaren is de vraag om jeugdzorg toegenomen en kunnen gemeenten dit maatwerk leveren. Deze toename heeft geleid tot extra uitgaven bij gemeenten die hierin niet financieel gecompenseerd worden.
De problemen in de jeugdzorg worden door gemeenten in het gehele land gevoeld. Het gaat ook niet alleen om grote of alleen om kleine gemeenten. Het kabinet en parlement lijken deze forse en complexe taken bij gemeenten neer te leggen zonder verantwoordelijkheid voor de uitvoeringsvraagstukken te nemen.
Financiële machtspositie
Kinderen moeten structureel te lang wachten op hulp en medewerkers van zorgaanbieders verlaten de sector door toename van administratieve lasten. Op dit moment geven gemeenten de indicatie af, maar zij zijn ook degene die de geleverde zorg moeten financieren en de kosten moet beperken. Krijgt het kind hiermee de juiste zorg of de goedkoopste zorg? Er zijn onbegrijpelijke verschillen ontstaan tussen gemeentelijke vergoedingen. Soms kunnen bepaalde soorten zorg zelfs niet worden geleverd door gemeenten, omdat ze dit niet hebben ingekocht!
Voor medewerkers levert dit ook grote risico’s op. Zij kunnen niet het juiste type of de juiste hoeveelheid zorg geven die noodzakelijk is. Dit leidt mogelijk tot (extra) toezicht vanuit de Inspectie Gezondheidszorg en Jeugd (IGJ).
Extra geld
Zorgaanbieders zijn voorstanders van kijken naar resultaten; het geeft zorgaanbieders vrijheid om samen te werken met gemeenten en precies de zorg te leveren die elk kind nodig heeft. Het kabinet gaat extra geld beschikbaar stellen voor de jeugdzorg (2019 420 miljoen en 2020 en 2021 300 miljoen). Ik vraag me af of dit extra geld “de oplossing” is?! Dit extra geld is een mooie ontwikkeling maar waarom gaan gemeenten en zorgaanbieders niet het gesprek aan over de gewenste zorg voor hun burgers? Samen bepalen hoe ze op resultaten kunnen financieren en zo de zorgaanbieders laten bepalen hoe ze het kind kunnen en willen helpen!
De vraag die ik mezelf stel is of gemeenten nog wel verantwoordelijk moeten blijven voor de indicatiestelling, hebben gemeenten wel de juiste expertise in huis of kost dit onnodig extra geld? Misschien is het een idee dat gemeenten deze taken teruglegt bij het Rijk en dat zij onafhankelijke indicatiestelling in de jeugdzorg gaan regelen.
Judith van Weert
Business Consultant (zorglogistiek en –registratie) bij AAG en lid van Fizi, vereniging van financials in de zorg
