Het ministerie heeft veel te hoge bedragen aangeleverd voor het OESO-onderzoek naar salarissen van specialisten uit 2009. Hierdoor is ten onrechte de conclusie getrokken dat Nederlandse specialisten de best verdiendenden waren in Europa en de VS. Het is tijd voor onderzoek en excuses.
Op 29 juni verscheen op de website van het centraal bureau voor de statistiek (CBS) de publicatie Nieuwe Nederlandse cijfers voor OESO over beloning artsen. Hierin werden de resultaten van het rapport Health at a glance uit 2009 van de Organisatie voor Economische Ontwikkeling (OESO) opnieuw bekeken. Dit OESO-rapport zorgde toen voor veel ophef, aangezien duidelijk werd dat de Nederlandse specialisten de best verdienende specialisten waren in Europa en de VS. Uit de herberekening van het CBS blijkt nu echter dat het winstaandeel per vrijgevestigde specialist maar liefst dertig procent lager ligt dan in de rapportage van de OESO werd gepresenteerd. Waar komt dat verschil nu eigenlijk vandaan? Wie heeft er gelijk, OESO of CBS? Waarom is dit zo belangrijk?
Verhelderend
Om op de eerste twee vragen een goed antwoord te kunnen geven is het volgende citaat uit de CBS publicatie verhelderend: “De verklaring van het grote verschil tussen de oude (OESO red.) en nieuwe cijfers voor medisch specialisten is lastig vast te stellen, omdat de samenstelling van de oude cijfers niet exact te achterhalen is. De oude cijfers worden vermoedelijk (sterk) beïnvloed door de schatting van het aantal vrijgevestigde specialisten (waarvan de bron onbekend is) en door de invulling van het begrip praktijkkosten. De nieuwe berekeningsmethode maakt gebruik van feitelijke data over het fiscaal resultaat die op microniveau voor een goed afgebakende groep artsen beschikbaar zijn. De oude methodiek was deels gebaseerd op schattingen. Het winstbegrip dat in de nieuwe cijfers gehanteerd wordt, komt dichter in de buurt van het begrip waar de OESO om vraagt.”
Grote verschillen
Uit bovengenoemd citaat blijkt dat bij de samenstelling van de data zoals die door het ministerie van VWS ten tijde van Ab Klink zijn aangeleverd voor de OESO-rapportage van 2009, grote ruimte was voor subjectiviteit en interpretatie. Dit heeft geleid tot ongemeen grote verschillen tussen de fictie van VWS (en dus OESO) en de harde getallen van de fiscale werkelijkheid van het CBS.
Ramkoers
Je zou kunnen zeggen, laat toch gaan, we hebben nu genoeg met elkaar te organiseren. Er is een nieuwe minister en er waait een nieuwe wind van samen afspraken maken. Dit in tegenstelling tot de ijstijd van Klink die eenzijdig de overeenkomst met de Orde Medisch Specialisten opzegde, zich verder nauwelijks iets van hen aantrok en op ramkoers lag. Toch knaagt er natuurlijk iets. Onder het gesternte van deze verkeerde cijfers van het OESO-rapport zijn een heleboel belangrijke discussies gevoerd over de positie en honorering van specialisten. De politiek is behoorlijk misleid.
Imagoschade
De specialisten hebben onterecht imagoschade opgelopen vanwege onjuiste cijfers van de overheid. Want als politiek en pers hadden geweten dat het gemiddelde winstaandeel van een vrijgevestigde specialist in het laatst gemeten jaar uit de OESO rapportage 188.000 euro is, had er geen haan naar gekraaid. Dit bedrag komt gecorrigeerd voor de loondienstsituatie namelijk neer op ongeveer 130.000-140.000 euro bruto per jaar en ligt daarmee ruim onder de Balkenendenorm en is minder dan wat directeuren van ziekenhuizen en zorgverzekeraars jaarlijks ontvangen. Iedereen zou destijds begrepen hebben dat zo’n bedrag wordt gerechtvaardigd door een opleiding van minstens twaalf jaar, een hoge werkdruk met veel onregelmatigheid en een hoog verantwoordelijkheidsniveau.
Excuses
Hoe nu verder? Het lijkt verstandig dat de Orde Medisch Specialisten bij VWS aandringt op een onderzoek. Hierbij moeten de verantwoordelijken hun excuses maken en moeten maatregelen worden getroffen die een vergelijkbaar incident in de toekomst voorkomt. Natuurlijk moet er ook een analyse plaatsvinden van de politieke dossiers die destijds met de foute argumenten in verkeerd beleid hebben geresulteerd. Dat moet worden rechtgetrokken en eventuele financiële schade moet worden vergoed. Kortom het is eigenlijk net als bij een calamiteit in het ziekenhuis: onderzoek doen, excuses aanbieden, maatregelen treffen ter voorkoming van eenzelfde incident in de toekomst en schade betalen. VWS kan nu het voorbeeld geven over hoe te handelen indien er een fout is gemaakt. Misschien bellen ze ons wel op voor advies.