Op 17 juni was op Skipr het alarmerende bericht te lezen: Veel psychotherapeuten in 2014 op straat. De zorg van de Nederlandse Vereniging van Vrijgevestigde Psychologen & Psychotherapeuten (NVVP) wordt kernachtig verwoord.
Het is echter opvallend dat onopgemerkt lijkt te worden dat ook de psychotherapeuten die werken binnen een GGZ-instelling in 2014 van de Inspectie voor de Gezondheidszorg (IGZ) niet langer ‘hoofdbehandelaar’ mogen zijn.
De Nederlandse Vereniging voor Psychotherapie (NVP) is in 1997 formeel door de minister van VWS aangewezen als aanspreekpunt voor overheid en andere ggz-partijen inzake de belangen van BIG-geregistreerde psychotherapeuten. Het is dan ook bevreemdend dat Minister Schippers de NVP niet betrekt bij het overleg dat de veldpartijen voeren over het hoofdbehandelaarschap binnen de GGZ en de positie van de psychotherapeut als leverancier van specialistische zorg.
Ik vraag hierbij de aandacht van de minister van VWS voor het ambacht psychotherapie en beroep mij op het document “Kerncompetenties Psychotherapeut”, zoals opgesteld door de NVP op 5 oktober 2006.
Psychotherapeuten zijn in hun vierjarige postdoctorale opleiding intensief geschoold in diagnostiek en indicatiestelling van psychische klachten en stoornissen. De psychotherapeutische behandeling die kan volgen, tenzij er doorverwezen wordt naar een eerstelijns psycholoog of psychiater, is conform de officiële richtlijnen. Psychotherapeuten evalueren het effect van de behandeling en de mate van tevredenheid van de patiënt met Routine Outcome Monitoring (ROM). Deze evaluatiegegevens worden aangeleverd aan Stichting Benchmark GGZ (SBGGZ).
Door continue bij- en nascholing en eigen vaktijdschriften blijft de psychotherapeut op de hoogte van de nieuwste wetenschappelijke ontwikkelingen. Het Tijdschrift voor Psychotherapie is al sinds 1974 de toonaangevende bron van wetenschappelijke kennis voor psychotherapeuten. Ook het Tijdschrift voor Psychiatrie, besteedt sinds haar oprichting in 1958, in ruime mate aandacht aan diagnostiek, indicatiestelling en psychotherapie. Veel psychiaters zijn ook psychotherapeutisch geschoold. Diegenen die vooral medisch-biologisch geschoold zijn werken graag samen met psychotherapeuten.
Specialistische deskundigheid
Het Coördinerend Orgaan Nascholing en Opleiding in de GGZ (CONO), opgericht in 1990 door het ministerie van VWS, bevordert kwaliteit, afstemming en innovatie van beroepen en opleidingen in de GGZ. De Nederlandse Vereniging voor Psychotherapie is vertegenwoordigd in het CONO. Ook het CONO ziet psychotherapeutische deskundigheid als een specialistische deskundigheid, ook al valt de titel ‘psychotherapeut’ wettelijk onder artikel 3 van de wet BIG. Het is voor de minister van groot belang te beseffen dat psychotherapie een evidence-based behandelwijze is die kwalitatief zeer onderscheidend is van psychiatrische en in mindere mate ook van klinisch psychologische hulp. Psychiatrische hulp is geënt op een medisch-biologische uitgangspunt. De klinisch psycholoog is uitermate gedegen opgeleid in psychodiagnostiek en doet wetenschappelijk onderzoek en vaak managementtaken. De klinisch psycholoog is veelal ook, maar niet per definitie zo grondig geschoold in psychotherapie als een psychotherapeut. Psychotherapie is voor klinisch psychologen een ‘facetdeskundigheid’, als onderdeel van een veel breder beroepsprofiel.
Om patiënten die ernstig lijden en bij wie sprake is van complexe problematiek goed te kunnen helpen is optimale professionaliteit noodzakelijk. Van alle BIG-beroepen is de BIG-geregistreerde psychotherapeut degene die het meest grondig en veelzijdig is opgeleid in het beoefenen van psychotherapie.
Toename van medicalisering
Kiest de minister voor toename van medicalisering? Dan zal zij het hoofdbehandelaarschap eenzijdig in handen geven van de psychiaters. Kiest zij voor een bio-psycho-sociaal model waarin het lijden van de hulp vragende medemens begrepen wordt vanuit een persoonsgerichte benadering met respect voor individualiteit, levensgeschiedenis en context? Dan laat zij psychotherapeuten ook in 2014 het werk doen waarvoor zij zijn opgeleid: specialistische GGZ.
Henk Kik, klinisch psycholoog en psychotherapeut