Staatssecretaris Van Rijn heeft op 5 maart het concept besluit zorgverzekering met daarin de aanspraak wijkverpleging naar de Kamer gestuurd. Extramurale verpleging en verzorging krijgen per 1-1-2015 een plek in de basisverzekering. De aanspraak is breed opgesteld, het gaat dus niet alleen om zorgverlening maar ook over coördinerende, signalerende, preventieve en coachende taken.
De beroepsvereniging Verpleegkundigen & Verzorgenden Nederland (V&VN) pleit al jaren voor de herinvoering van de generalistische functie van de wijkverpleegkundige, en niet het ‘uurtje factuurtje’ model dat de AWBZ kent. In de huidige AWBZ zitten perverse prikkels waarbij het loont om een cliënt langer in zorg te houden in plaats van de zorg af te bouwen of meer samen te werken met informele zorg (familie, mantelzorg). Ook wordt het tijd dat termen als ‘meer ruimte en vertrouwen in professionals’ nu daadwerkelijk in daden worden omgezet.
Ruimte en voorwaarden
De professionele deskundigheid van wijkverpleegkundigen maakt het mogelijk dat zij de behoefte aan verpleging en verzorging van een cliënt naar aard, inhoud en omvang goed kunnen bepalen. De toegang tot verpleging en verzorging moet niet beperkt worden door te eisen dat er voorafgaand aan deze zorg eerst een medisch diagnose gesteld moet worden. De formulering van de aanspraak wijkverpleging biedt deze ruimte, maar wijst ook op de bevoegdheid van de zorgverzekeraars om in de polis procedurele voorwaarden te zetten. Bijvoorbeeld dat een verwijzing van een huisarts noodzakelijk is.
Een dergelijke beperking in de toegang tot de aanspraak zou een ernstige inperking inhouden van het werk van de wijkverpleegkundige. Programma’s zoals de ‘Zichtbare schakel’ en ‘Versterken van verpleging thuis’ tonen aan dat wijkverpleegkundigen toegang krijgen bij zorgmijders en zorgelijke signalen kunnen opsporen bij kwetsbare cliënten. Ook in de gedachte achter het werken met wijkverpleegkundigen in de sociale wijkteams is deze rol vervat. Directe en vrije toegankelijkheid is hierbij een must.
Huisarts
Dat de wijkverpleegkundige nauw samenwerkt met de huisarts is voor V&VN een uitgangspunt voor goede en integrale zorg. Opvallend vindt V&VN de passage in de aanspraak waarbij uitdrukkelijk staat aangegeven dat collectieve preventie niet binnen de aanspraak wijkverpleging valt. Terwijl juist het succes van het programma de zichtbare schakel elementen bevat van collectieve preventie zoals selectieve preventie. Bijvoorbeeld het vroegtijdig signaleren van kwetsbare ouderen in een wijk. In België worden postbodes ingezet om signalen van kwetsbare ouderen op te vangen. Volgens de aanspraak wijkverpleging kunnen zorgverzekeraars en gemeenten samen afspraken maken hoe zij selectieve preventie willen inzetten.
V&VN het vreemd dat selectieve preventie niet in de aanspraak zit. Immers individuele en zorg gerelateerde preventie valt wel binnen de aanspraak. In de Kamerbrief Samenhang in zorg en ondersteuning staat zelfs aangegeven dat taken die nu zijn opgenomen onder het programma Zichtbare schakel in de aanspraak wijkverpleging worden opgenomen. Rondom selectieve preventie is dit niet het geval, dit is niet consistent en onlogisch. Laat selectieve preventie uitvoeren door wijkverpleegkundigen en niet door goedwillende maar ondeskundigen zoals postbodes bij onze zuiderburen.
Henk Bakker
Voorzitter V&VN
—
Dit blog maakt onderdeel uit van een reeks blogs die in aanloop naar de gemeenteraadsverkiezingen op 19 maart 2014 geschreven worden door vertegenwoordigers van de organiserende partijen van de zorgdebatreeks. Deze zorgdebatten worden georganiseerd door verenigingen van zorgverleners, zorgaanbieders, zorgverzekeraars en patiënten (GGZ Nederland, ActiZ, KNMP, SGF, NVZ, ZN, GGD Nederland, KNGF, VGN, LHV en V&VN). Op 12 maart vindt in Den Haag een zorgdebat plaats met de woordvoerders van de zes grootste partijen in de Tweede Kamer. De aanmelding voor dit debat is gesloten.
Eerder verschenen al: