Patiënten willen de beste behandeling krijgen en de meeste mensen gaan ervan uit dat alle artsen goede zorg leveren. Meestal is dat gelukkig ook zo.
Kwaliteitseisen
De kwaliteitseisen voor behandelingen worden steeds vaker door de wetenschappelijke verenigingen van specialisten, samen met patiëntenverenigingen, in zogenaamde zorgstandaarden vastgesteld. Hierbij zijn de medisch technisch behandelingsmogelijkheden en de patiëntenbelangen uitgangspunt voor kwaliteit. Waar deze standaarden nog niet bestaan, moeten ze snel ontwikkeld worden.
Oefening baart kunst
Oefening baart kunst, dat geldt ook voor operaties. De Inspectie voor de Gezondheidszorg gaat uit van een algemeen minimum van 20 à 30 van dezelfde operaties per ziekenhuis. Het risico op complicaties wordt zo drastisch verminderd. Als deze norm gehanteerd wordt, zal naar schatting een kwart van de behandelingen gecentraliseerd moeten worden. Centraliseren heeft dus het voordeel dat de kwaliteit van uitgevoerde operaties hoger wordt. Maar risico’s zijn er ook.
Risico’s
Wie gaat bepalen of de patiënt eerst basis specialistische zorg nodig heeft of dat hij/zij direct in een gespecialiseerd ziekenhuis moet worden behandeld? Zullen patiënten niet gaan kiezen voor de “betere specialisten” en dus voor de centrale ziekenhuizen? En wie krijgen ze te spreken in de polikliniek en aan hun bed voor de nazorg in de perifere ziekenhuizen? Werken daar straks nog goede specialisten of enkel de “kneusjes” die geen contract met een specialistisch ziekenhuis hebben gekregen?
De overdracht tussen hulpverleners is vaak de zwakke schakel qua patiëntveiligheid in ons zorgstelsel. Het aantal overdrachten zal door deze centralisatie toenemen. Van de huisarts naar het basisziekenhuis en daarna door naar het gespecialiseerde ziekenhuis en voor de nazorg weer terug naar het regionale basisziekenhuis. In complexe situaties zijn er dus vaak twee extra overdrachtmomenten met alle risico’s van dien.
Inkoop door zorgverzekeraar
Welke criteria gaat de zorgverzekeraar hanteren om te bepalen welk ziekenhuis de gespecialiseerde zorg mag gaan uitvoeren? De angst is natuurlijk dat de zorgverzekeraar uiteindelijk op basis van de kosten kiest en niet zozeer op de kwaliteit. Het volume, het hanteren van de zorgstandaarden en een doelmatige aanpak zijn naast de prijs de criteria die genoemd worden. Maar dat is onvoldoende. Als extra criterium vanuit de patiënten wil ik toevoegen:
De kwaliteit van de afspraken tussen de ketenpartners met betrekking tot die behandeling in de betreffende regio. Ik heb het over zowel de zorginhoudelijke kwaliteit als de kwaliteit vanuit patiëntenperspectief.
Regionale ketenafspraken
Om dit te borgen is het belangrijk dat er regionale keten- en doelmatigheidsafspraken zijn gemaakt. Onderdeel van deze afspraken is de belasting voor de patiënt en zijn naasten qua reistijd. Pas als deze afspraken in overleg met patiëntvertegenwoordigers tot stand zijn gekomen en goedgekeurd zou de zorgverzekeraar tot dergelijke zorginkoop over mogen gaan.
Afstand
En laten we niet doen alsof afstand geen probleem is. Voor de meeste ouderen is dat wel degelijk problematisch. Voor een ritje met deauto van eenkwartier moet je bij de regiotaxi al snel minimaal op twee uur rekenen. En we hebben het dan over mensen met vaak een beperkt energieniveau