Frieslab: mission impossible, een veelgehoorde uitspraak vijf jaar geleden. Met een assistent en een heel klein onderzoeksbudget begonnen we aan Frieslab om knelpunten in wet- en regelgeving in kaart te brengen en zo mogelijk op te lossen. De reacties varieerden van ’dat lukt nooit’ tot aan ’oh, echt iets voor jou’.
De projecten van Frieslab zijn heel bewust vanuit dezelfde visie ondersteund. Frieslab was geen projectleider en nam niet over, Frieslab adviseerde op grond van kennis en liet de verantwoordelijkheid daar waar hij hoort: in het veld.
Kleine stappen
Terugkijkend sluit de methode Frieslab naadloos aan bij de methode organisch veranderen van prof. Heineman en theorie U van Scharmer. Die komt neer op het nemen van kleine stappen zodat iedereen kan volgen. De rapporten van Frieslab ordenen complexe problemen en geven er de juiste taal aan, zodat vervolgens de discussie over oplossingen gericht gevoerd kan worden. Zo trok een rapport je door de U-bocht en hielp het mensen gericht verder. In projecten werd geëxperimenteerd. De aanpak sloeg aan.
Veel projecten leidden tot significante verhoging van de ervaren kwaliteit van leven, sterkere regie van de klant én afname van de kosten. De projecten leidden tot modellen die nu landelijk gebruikt worden. De belangrijkste modellen en werkwijzen van Frieslab zijn: de mededingingsmonitor, om problemen met de mededingingswet bij ketensamenwerking te voorkomen, en de modellen voor cliëntondersteuning, casemanagement en gemeentelijke samenwerking bij ondersteuning op maat. Met als resultaat: een totaalaanpak van complexe veranderingsprocessen in zorg en welzijn.
Eind aan Frieslab
de wetten in zorg en welzijn veranderen en de decentralisaties zijn ingezet is het in kaart brengen van knelpunten niet meer opportuun. Frieslab begon in 2009. Het ministerie van VWS gaf ons drie jaar. In 2012 is Frieslab wegens succes geprolongeerd. Maar nu is het nu tijd om het af te ronden en organisaties de resultaten te presenteren waarmee men zelf aan de slag kan gaan. We houden geen slotsymposium. In plaats daarvan ben ik de afgelopen weken bij gemeenten en instellingen langsgegaan om mijn verhaal te doen en het gesprek aan te gaan. Eerst liet ik een filmpje over Frieslab zien.
Gemeenten zeggen: ’Dit is precies wat we nu nodig hebben. We zijn met van alles en nog wat bezig en dit brengt ons terug tot de kern. Hiermee kunnen we weer verder’. Op Twitter komen berichtjes langs als ‘heel goed bruikbaar voor studenten sociale studies’ en ‘Prachtige opbrengsten, doorbreek die cirkel van tevredenheid’.
Model voor totaalaanpak
Nu is er de kaart waar ons model voor de totaalaanpak op staat. En het interactieve eindboek is donderdag 6 februari gepresenteerd. Ook hiervoor geldt weer: een rapport van Frieslab is geen eindproduct, maar een manier om de discussie op gang te brengen en mensen op te roepen om met goede voorbeelden te komen. Met als doel, passende ondersteuning voor iedereen. Zo kan iedereen: blijven(d) veranderen.
Veranderkracht
Veranderkracht is er genoeg in de zorg, hoe moeilijk het soms ook is. Gelukkig zeggen nu velen met ons: het kan wèl.
Sanja Bouman
programma manager Frieslab