Patiënten, zorgverzekeraars en toezichthouders vragen steeds meer transparantie over de kwaliteit van de geleverde zorg en de uitkomsten. Zorgaanbieders met lef zijn hier niet bang voor.
Ik merk in mijn gesprekken met zorgaanbieders dat deze vraag naar transparantie in eerste instantie weerstand en angst oproept. En dat is niet zo raar, want indicatoren en cijfers kunnen nooit helemaal goed de complexe werkelijkheid weergeven. Zorgaanbieders die punctueel of eerlijk registreren en hard bezig zijn zichzelf steeds te verbeteren, komen er soms minder goed uit dan zorgaanbieders die dit minder belangrijk vinden.
Klein deel
Cijfers laten ook maar een klein deel van de werkelijkheid zien. Een mooi voorbeeld: chirurgen meten bij welk percentage van de darmkankeroperaties een naadlekkage plaatsvindt. Natuurlijk is het belangrijk om dit aantal zo laag mogelijk te houden, want dit is een ernstige complicatie. Maar het gaat mis als alleen dit deel van de complexe werkelijkheid wordt getoond en artsen op dit percentage afgerekend worden. Dan zal veel sneller besloten worden om een stoma aan te leggen bij iedere patiënt om naadlekkage te voorkomen. Vraag is of dat gewenst is, want een stoma heeft veel invloed op het leven van een patiënt en de operatie voor het opheffen van een stoma geeft ook weer risico op complicaties.
Geest uit de fles
Ook de vraag wat de media met de kwaliteitsinformatie gaat doen of de zorgverzekeraar, zorgt voor veel onzekerheid bij aanbieders: ‘Sta ik morgen negatief in een krantenkop, terwijl ik zo transparant mogelijk probeer te zijn en veel bezig ben met de kwaliteit?’
Toch spreek ik ook steeds meer met zorgaanbieders die graag kwaliteitsinformatie geven over de geleverde zorg. Dit zijn lang niet altijd de zorgaanbieders die het hoogst scoren, wel zorgaanbieders die open staan voor continue verbetering en hierop een bewuste visie en strategie hebben. Ze vinden het goed om aangesproken te worden op hun resultaten en willen en durven deze ook te verantwoorden. Ze zijn trots op hoe ze bezig zijn hun zorg steeds te verbeteren! Iedereen mag een kijkje nemen in hun keuken, zo winnen ze het vertrouwen van klanten en andere partijen en krijgen ze feedback en tips voor verbetering.
Zulke professionals tonen lef en leiderschap! Dit heeft op mij een ijzersterke uitstraling, want het getuigt van een grondhouding dat er niets is te verbergen. Deze zorgaanbieders inspireren mij. Ze gebruiken de cijfers niet als rapportcijfers, maar als signaalindicatoren om steeds te vinger aan de pols te kunnen houden en andere partijen mogen meekijken.
Mooi voorbeeld: geboortezorg
Zo ben ik erg blij met het initiatief van het verloskundig samenwerkingsverband van het Wilhelmina Kinderziekenhuis in Utrecht. Zij maken vandaag al eerste op hun website de uitkomsten van hun geboortezorg bekend. Hiervoor is een meetinstrument ontwikkeld samen met nog een aantal andere ziekenhuizen, verloskundigenpraktijken en Zilveren Kruis, dat op een eenvoudige manier inzicht geeft in het percentage bevallingen met een (niet) gewenste uitkomst voor moeder en kind.
De verwachting is dat dit inzicht geeft waar het percentage goed verlopen bevallingen voor moeder en kind kan worden verhoogd. Door het openbaar maken van de uitkomsten laten ze zien dat ze vertrouwen hebben in de zorg die zij leveren en de manier waarop ze als team met elkaar samenwerken en willen leren.
Als zorgverzekeraar hebben we hierin nog veel te leren en hebben we afgelopen jaren ook veel geleerd van deze zorgaanbieders die dit lef hebben. Het naar buiten brengen van cijfers maakt kwetsbaar. We willen in onze zorginkoop zorgaanbieders stimuleren om dit te doen en op basis van deze cijfers aan de slag te gaan en van elkaar te leren. We willen graag in gesprek met zorgaanbieders hoe we deze cijfers wel en niet kunnen gebruiken.
Meedenken
De inkoop van zorg is steeds meer gericht op transparantie van en verbeteren van zorg met uitkomstindicatoren. Zo denken we de best mogelijke toegevoegde waarde tegen de meest aantrekkelijke prijs te realiseren voor verzekerden. We nodigen u dan ook uit daarover met ons mee te denken en praten tijdens ons Achmea congres ‘Zorguitkomsten: het gaat om de klant!’ op 23 september. Daar wordt ook voor de tweede keer de Achmea Quality Award uitgereikt, voor het beste idee ter verbetering van de zorg op basis van uitkomstindicatoren. De tien genomineerden staan op de website.
Robbert Huijsman
Senior manager Kwaliteit & Innovatie bij de divisie Zorg & Gezondheid van Achmea en bijzonder hoogleraar Management & Organisatie van de Ouderenzorg bij het instituut Beleid & Management Gezondheidszorg, Erasmus Universiteit Rotterdam.