Om een misverstand de wereld uit te helpen: van gezond leven dalen de kosten van de zorg niet. Maar, je wordt er wel gelukkig van.
Logisch maar onwaar
Het klinkt zo logisch, dat het haast wel moet kloppen. Als meer mensen gezond leven, worden minder mensen ziek en dalen de zorgkosten. Als ik gezond leef en daardoor voorkom dat ik op mijn vijftigste een welvaartsziekte krijg, dan hoef ik niet naar de dokter en niet aan de medicijnen. Dat scheelt dat toch in de kosten? Er lijkt geen speld tussen te krijgen en toch klopt de redenering niet, blijkt uit onderzoek van het RIVM en het SCP. Dat zit als volgt.
Langer leven
Wie gezond eet, genoeg beweegt en ook nog eens ontspant, leeft gemiddeld langer. Domweg hierdoor, gaat de vlieger van lagere zorgkosten door gezonder leven niet op. De gewonnen (gezonde) levensjaren zijn namelijk ook jaren waarin we zorgkosten maken. Iedereen heeft wel eens wat, een voetwrat, een blaasontsteking of een versleten heup.
Geen afstel maar uitstel
Maar dat is niet het hele verhaal. De meeste zorgkosten maken we in de laatste drie jaar van ons leven. Dat geldt zowel voor mensen die gezond als ongezond hebben geleefd. Ook de vegetarische hardloper wars van tabak en alcohol maakt kosten aan het einde van zijn leven. Zolang we niet kunnen aantonen dat gezond leven de laatste drie jaar minder duur maakt, is de conclusie: geen afstel maar uitstel.
Kwaliteit van leven
Voor de zorgkosten maakt het dus niet uit of we twintig kilo aankomen en stevig roken of wielrennen en stengels bleekselderij kauwen. Betekent dit dat we economisch gezien de sporttas net zo goed naar de zolder kunnen verhuizen?
Je reinste flauwekul natuurlijk want gezond leven doe je niet alleen om de zorgkosten te verlagen. Wie gezond leeft, leeft niet alleen langer, maar voelt zich ook fitter en blijer en heeft bovendien een lagere kans op (chronische) ziekte. Gezond leven is kwalitatief goed leven. Want zeg nou zelf, wat is fijner? Welvaartsziek aan huis gebonden of fit en vitaal buiten op het terras?
Geld
Bovendien, wie fit en vitaal op het terras kan zitten, die kan ook werken. Dankzij een gezonde leefstijl kunnen we meer jaren, meer uren per week en ook nog eens productiever werken. Dat is drie keer kassa. In de eerste plaats voor onszelf. Zeker als we er af en toe ook nog wat bij leren, kunnen we een hoger inkomen verdienen. Gezonde mensen zijn rijker, ook als gecorrigeerd wordt voor het feit dat lager opgeleiden een ongezondere levensstijl hebben. In de tweede plaats voor de economie. Een goed inzetbare productieve beroepsbevolking is een economische motor. De voor 2015 voorziene 1,25 procent groei kan nog wel een zetje gebruiken. In de derde plaats voor de overheidsfinanciën. Langer, meer en productiever werken leidt tot lagere kosten voor arbeidsongeschiktheidsverzekeringen en hogere inkomsten: meer premie- en belastinggeld waar we de zorgkosten mee kunnen dragen.
Eigenlijk klinkt het zo logisch dat het geen misverstand kan zijn. Van gezond leven worden we gelukkiger en rijker. Nu alleen nog even doen.
Maaike de Vries
Chef Zorg, De Argumentenfabriek