Vroeger zag ik ondernemers uit andere branches in de zorg afhaken, omdat de zorg bijna niet te managen was. De laatste jaren is er veel verbeterd – en dat werd tijd. Als we meer en betere zorg voor hetzelfde geld willen, hebben we de vernieuwingsdrang van ondernemers hard nodig.
De technologische ontwikkelingen gaan razendsnel. Een paar jaar geleden was er geen iPad. Nu kun je er foto’s mee naar je specialist sturen. Dat is klantvriendelijk en goedkoper, want je hebt meer consulten in minder tijd. En er zijn internetcommunities van duizenden patie?nten die informatie delen en elkaar helpen. Inmiddels neemt al bijna de helft van de patie?nten de regie over de eigen gezondheid. In de diabeteszorg monitoren mensen bijvoorbeeld zelf hun bloedwaarde. Ze leren ervan, ze luisteren naar hun lichaam en ontdekken: als ik dit doe, gebeurt er dat. De dokter moet daar op inspelen. Hij wordt uitgedaagd betere resultaten te behalen.
Ook de zorgverzekeraar stelt hogere eisen. De vraag hoe snel, door wie en hoe goed iemand wordt geholpen, wordt in toenemende mate de leidraad om de kwaliteit van zorg te beoordelen. Zorgaanbieders die niet aan die eisen voldoen, krijgen het moeilijk – en terecht.
Vijfduizend vacatures
Ik zie ruimte voor vijfduizend ondernemers in de zorg. Daarbij maak ik een onderscheid tussen de ondernemer en de intrapreneur of interne ondernemer. De intrapreneur (m/v) is actief in een instelling, bedrijf of organisatie. Hij heeft een ondernemende mentaliteit, maar investeert geen eigen geld. De intrapreneur innoveert echter wel degelijk: hij wil de kwaliteit verhogen en de kostprijs laten dalen. Hij zal duwen, sjorren, praten en boos worden om een goede service te krijgen tegen minder kosten.
Vorige week zag ik zulke intrapreneurs tijdens de masterclass Ondernemerschap in de Zorg op Nyenrode. Driekwart van hen was afkomstig uit de GGZ, VV&V en gehandicaptenzorg, één kwart bestond uit ziekenhuismanagers en een huisarts. Gedreven mensen met 10-20 jaar werkervaring en met goede plannen om de zorg te verbeteren. Indruk maakten Sjaak de Winter (Tante Louise-Vivensis) en Ankie van Tatenhove (Buro Mees). Ze constateerden dat in de thuiszorg, (begeleid) wonen, verzorging & verpleging een ander zorgpakket nodig was en kwamen met een nieuw concept voor een aanleunwoning.
Anders dan intrapreneurs werken ondernemers wél voor eigen rekening en risico. Een ondernemer heeft een concept en durft risico’s te nemen. Hij stelt doelen, hij heeft zakelijk inzicht en lef. Ondernemerschap is voor mij een manier van vooruitkijken en handelen. Gericht zijn op de lange termijn en geld, tijd en energie investeren in een initiatief dat pas veel later een vliegwieleffect teweeg brengt en geld oplevert.
Nieuwe generatie
Een nieuwe generatie zorgondernemers treedt komende vrijdag aan bij de Sustainable Healthcare Challenge op Nyenrode. Dat evenement wordt georganiseerd door studenten die vinden dat het beter moet in de zorg. Maar liefst 60 jonge ondernemers hebben een idee ingeleverd. Acht finalisten pitchen voor 150 man publiek.
In 2010 meldde een vergelijkende internationale studie dat specifiek de jongere ondernemer blaakt van het zelfvertrouwen. Dat is hier goed te zien. Er zijn onwijs goede ideeën ingeleverd, afkomstig van een generatie die duidelijk met IT is opgegroeid. DORA bijvoorbeeld, de digitale operatiekamer assistent, die met slimme sensoren de voortgang van een operatie in de gaten houdt en eventueel de planning voor de rest van de dag kan aanpassen. Syntecnos presenteert een manier om het tijdrovende screenen van medicijnen te versnellen.
Klantgerichtheid
Ook de vanzelfsprekende gerichtheid op de klant valt op. My Baby en Pyoupil.com spelen in op de zorgen die ouders hebben over hun kinderen. Medishield komt met een nieuw instrument dat pijn bij darmpatiënten kan verminderen. En Pillo, Assistobot en WOLK zijn gericht op het welzijn van patiënten in de langdurige zorg.
Mondige klanten, technologie, e-health en jonge ondernemers met zelfvertrouwen: een goed recept voor duurzame zorg.
Loek Winter
voorzitter raad van bestuur MC Groep en hoogleraar aan Nyenrode Busines University