Ik laat me liever leiden door de wetenschap dan door de politiek. Wetenschappers streven ernaar de wereld te beschrijven zoals die is, politici beschrijven de wereld zoals zij willen dat die is. En dat is vaak heel verschillend. Daarom zeg ik altijd: politieke overtuigingen zijn prima, maar wetenschappelijke feiten zijn beter.
Massamediale campagnes
Neem nu de discussie rond massamediale campagnes. Werken die wel of niet? Vraag het een politicus, en je hoort enkel zijn of haar overtuiging. Vraag het een wetenschapper, en je hoort hoe het écht zit.
De minister van Infrastructuur en Milieu, Melanie Schultz van Haegen, heeft een duidelijke overtuiging. Massamediale campagnes werken. Daarom zet ze fors in op de zogenaamde BOB-campagne, die waarschuwt tegen drank in het verkeer.[1]
Haar collega Edith Schippers, minister van Volksgezondheid, is een andere overtuiging toegedaan. Volgens haar werken massamediale campagnes niet. “Dit kabinet is geen voorstander van ongerichte massamediale leefstijl-campagnes”, aldus de minister.[2] Daarom stopt ze met de waarschuwende televisiecampagne over de gevaren van roken.
Eenduidige wetenschap
Hoe zit het nou? Twee politici, uit hetzelfde kabinet nota bene, spreken elkaar tegen. Gelukkig is de wetenschap wel eenduidig.
Meerdere onderzoeken wijzen uit dat campagnes effectief zijn voor het ontmoedigen van roken. De hoogleraren Wakefield, Loken en Hornik hebben dit aangetoond in een wetenschappelijke publicatie in het toonaangevende internationale tijdschrift The Lancet.[3] Dichter bij huis bevestigt ook het Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu dat campagnes tegen roken helpen.[4]
Hard nodig
De campagnes werken niet alleen maar, ze zijn ook hard nodig. Vooral in Nederland. Slechts 61 procent van de Nederlandse rokers weet dat meeroken gevaarlijk is voor niet-rokers. Ter vergelijking: 96 procent van de Franse rokers weet dit. Uit recent internationaal onderzoek blijkt dat de Nederlandse kennis over de schade van tabak zelfs lager is dan in China.[5]
Luister naar de wetenschap
Dit toont aan dat massamediale campagnes werken. En dat ze hard nodig zijn, vooral in Nederland. Wetenschappelijke feiten liegen niet. Daarom, beste ministers, luister naar de wetenschap en ga door met massamediale campagnes op het gebied van rookontmoediging!
Onno van Schayck
Voorzitter van het Partnership Stop met Roken
[1] Antwoorden op de vragen van het Tweede Kamerlid Voortman over het bericht “Steeds meer weekendrijders zonder alcohol de weg op” (2011Z18364).
[2] Antwoord 105 op de schriftelijke vragen die zijn gesteld door de vaste commissie voor Volksgezondheid, Welzijn en Sport over de brief van 25 mei 2011 inzake de landelijke nota gezondheidsbeleid “Gezondheid dichtbij”, Kamertukken II 32 792, nrs. 1 en 2.
[3] “Use of mass media campaigns to change health behaviour”, Professor Melanie A. Wakefield, Professor Barbara Loken en Professor Robert C. Hornik, The Lancet, Volume 376, Issue 9748, pag. 1261-1271, 9 oktober 2010.
[4] T. Feenstra, P. van Baal, R. Hoogenveen, S. Vijgen, E. Stolk, W. Bemelmans, Cost effectiveness of interventions to reduce tobacco smoking in The Netherlands. An application of the RIVM Chronic Disease Model. RIVM-report no. 260601003. Bilthoven: RIVM, 2005.
[5] British Medical Journal, april 2011.