Een keer per jaar laat ik mijn bloeddruk en bloedwaarden controleren bij een verpleegkundig specialist. Handelingen die weinig kosten en gezondheidsrisico’s verkleinen. Het ziet er echter naar uit dat ik door de aan huisartsen opgelegde bezuinigingen straks een andere weg zal moeten kiezen.
Huisartsen dreigen momenteel hun samenwerking met ziekenhuizen op te zeggen. Goed lopende samenwerkingsprojecten van huisartsen en ziekenhuizen, met als doel patiënten zo lang mogelijk in de eerstelijnszorg te houden, worden ter discussie gesteld. Huisartsen dreigen hiermee de in de afgelopen jaren opgebouwde expertise en infrastructuur op het gebied van de chronische zorg weer terug te geven aan de ziekenhuizen.
Acuut gevaar
De in de afgelopen jaren gepleegde investeringen in de opleiding van verpleegkundig specialisten en hun werk in huisartsenpraktijken lopen eveneens door deze bezuinigingen acuut gevaar. Dit alles omdat de minister van VWS besloten heeft huisartsen op hun praktijkkosten te korten. Het lijkt erop dat zij zich onvoldoende realiseert welke risico’s dit met zich meebrengt voor zowel de kwaliteit, als met name de kosten. Dit laatste denkt zij nu juist met haar maatregelen te voorkomen. Alle signalen lijken langzamerhand van oranje op rood te springen. Diverse scenario’s wijzen erop dat zonder werkelijke veranderingen in de structuur van onze zorg de kosten -en als gevolg hiervan- de premiedruk fors zullen toenemen. Ik heb het in dit kader dan nog maar niet over de gevolgen van het grotendeels verdwijnen van het PGB en de drastische krimp in het ggz- aanbod.
Kostenexplosie
Naar aanleiding van een recente publicatie van de OECD werd de vraag gesteld waarom de kosten in de VS zo explosief blijven stijgen. In 2009 bedroegen de kosten per persoon in de VS al tweeënhalf keer zoveel als in Japan (7960 dollar p.p.). Vooral de hoge prijs die voor de zorg in ziekenhuizen in de VS betaald wordt is hier de oorzaak van. Tegelijkertijd geldt als verklaring dat door de onderontwikkeling van de primary care, lees de huisartsenzorg, de gang naar ziekenhuizen sterkt wordt beïnvloed. Patiënten waarvoor bij ons in de eerste lijn inmiddels goede (chronische) zorg beschikbaar is in de eerste lijn, gaan in de VS voor het grootste deel rechtstreeks naar het ziekenhuis.
Overconsumptie
Deze door de jaren heen sterk oplopende aantallen leiden aldaar tot veel en niet altijd strikt noodzakelijke diagnostiek. Het gevolg hiervan is sterk in aantal toenemende interventies en farmaceutische consumptie, met alle kostenstijgingen van dien. Het is dus niet raar dat juist in de VS momenteel een sterke oproep wordt gedaan te investeren in betere eerstelijnszorg. Men verwijst daarbij naar landen als Nederland, waar deze zorg tot nu toe wereldwijd als voorbeeld geldt. Recente studies in het kader van Healthy Ageing laten bovendien zien dat 6 procent kostenreductie in de zorg mogelijk is door in ons land meer te investeren in preventie en gezond ouder worden.
Toekomstige vraag
Als het opkomend tij van het huidige bezuinigingsbeleid niet gekeerd wordt, dan lijkt zich een scenario te ontwikkelen waarin de huisartsen terugvallen op het niveau van tien jaar geleden. Dit in een tijd dat ziekenhuizen door toenemende financiële problemen veroorzaakt door wijzigingen in de financiering zich genoodzaakt zullen zien hun zorgaanbod hierop aan te passen. Hadden we tien jaar geleden ook niet de wachtlijstproblematiek, waarvan de eerste tekenen zich al weer voordoen? Bezuinigingen in deze tijd zijn onvermijdelijk, maar dan wel op een wijze die inspeelt op de toekomstige vraag en ons niet terug zet in de tijd.