De voorbereidingen van de overheveling van de verpleging en verzorging van de AWBZ naar de Zorgverzekeringswet per 2015 hebben veel weg van een last minute boeking naar een avontuurlijke bestemming.
Het blijft lang spannend waar de reis naar toe gaat en hoe de vakantie er precies uit komt te zien. Tegelijkertijd weet je ook vrij zeker dat je niet te veel betaalt.
Knip
Natuurlijk. Belangrijke stappen zijn gezet. Verpleging en verzorging blijven bij elkaar en worden vanaf 2015 opgenomen in het basispakket van de Zorgverzekeringswet. ActiZ is hier blij mee. Het recht op wijkverpleegkundige zorg wordt zo op een goede manier geborgd. Doordat er geen knip is gekomen tussen verpleging en verzorging kan ook in 2015 een integraal en samenhangend aanbod worden geboden.
Dat was althans onze verwachting nog geen half jaar geleden. Maar met de besluitvorming van de Tweede Kamer op 2 en 3 juli nog in het vooruitzicht, de NZa prestaties nog niet beschikbaar en de inkoop die pas in of na de zomer gaat starten, is het allerminst zeker dat deze verwachting ook uitkomt. Spannend wordt het bijvoorbeeld of cliënten en zorgaanbieders vanaf 2015 te maken krijgen met een nieuwe knip. Een knip tussen de wijkverpleegkundig medewerker die achter de voordeur komt en de wijkverpleegkundige die aan het regelen en coördineren is en verantwoordelijk wordt voor de afstemming met het sociale wijkteam.
Rechtstreeks
De visie van ActiZ is duidelijk. Wijkverpleging is een functie die integraal moet kunnen worden aangeboden. Het is straks aan de wijkverpleegkundige om te bepalen hoeveel en welke zorg een cliënt nodig heeft. In nauw overleg met de cliënt en de mantelzorger worden afspraken gemaakt over de inzet vanuit het wijkverpleegkundig team. Wie komt wanneer om wat te doen? Vanzelfsprekend wordt ook gekeken naar de benodigde inzet vanuit het sociale domein en de afstemming met de huisarts. Als het nodig is wordt er even gebeld. Gewoon rechtstreeks met de huisarts en niet via tussenkomst van een wijkteam.
Sturing
Daarbij staat het belang van afstemming tussen het sociale domein en de eerstelijnszorg of de noodzaak voor samenwerking tussen professionals niet ter discussie. Anno 2015 zijn er echter voor een goede organisatie en coördinatie van zorg nieuwe sturingsmechanismen voor handen. Denk bijvoorbeeld aan vormen van netwerksturing, die vele malen beter aansluit bij de complexe werkelijkheid waarmee wijkverpleegkundige teams te maken hebben dan het inregelen van overlegstructuren en het opknippen van verantwoordelijkheden.
Maar er zijn meer losse eindjes. De bestaande ketens dementie, de toekomstige regeling zorginfrastructuur, de mogelijkheid tot verblijf in de eerste lijn of de wijze waarop de bevoorschotting plaats vindt. Het zijn allemaal voorbeelden waar wij dagelijks vragen over krijgen van zorgorganisaties en waar nog geen antwoord op is.
Visie
En dan de prijs. Het is inderdaad vrij zeker dat er na 2015 geen efficiencyslagen meer te maken zijn. De groep ouderen en chronisch zieken neemt de komende jaren toe. Tegelijkertijd ligt er een opdracht vanuit de tweede lijn: de Wlz is straks alleen nog toegankelijk voor mensen die permanent verblijf nodig hebben, dure ziekenhuiszorg moet vervangen worden door goedkopere zorg in de eerste lijn. Voor de toekomst vraagt dat niet alleen om voldoende financiële middelen, maar vooral ook om visie en om gericht beleid.
2015 is dichterbij dan we denken en we moeten nu aan de slag. Wij doen dan ook een dringend beroep op de staatssecretaris en de minister van VWS om te laten weten waar de reis naar toe gaat en hoe we reizen. Zorgorganisaties staan klaar om ‘hun koffers te pakken’.
Aad Koster
Directeur ActiZ