InteraktContour wil net als vele andere organisaties werken met zelforganiserende teams. Het succes valt of staat met de mate waarin medewerkers verantwoordelijkheid dragen voor hun werk en in hoeverre medewerkers elkaar aanspreken op hun gedrag.
Zelforganiserende teams; niet te verwarren met zelfsturende teams (als je zelfsturing wil, moet je voor jezelf beginnen!). Een trend? Ja, het past in deze tijd waarin strakke hierarchie ruimte maakt voor meer verantwoordelijkheid en initiatief van medewerkers. Professionals krijgen meer ruimte om hun vak uit te oefenen. Het werkt motiverend en leidt tot mooie initiatieven ‘van onderaf’. Het brengt verlaging van overheadkosten met zich mee. Ook de klant kan er beter van worden, omdat de teams in het primair proces nou eenmaal dichter bij de klant staan dan wie dan ook. Zij kunnen nog sneller inspelen op de behoeftes van cliënten.
Knelpunten
In een organisatie die 52 jaar bestaat, schakel je niet op een dag even over naar deze nieuwe werkwijze. Het kost tijd en vraagt de inzet van veranderinstrumenten. Eén van de in te zetten veranderinstrumenten is een ’teambrede knelpuntenanalyse’. Elk team gaat, onder leiding van een consultant, twee uur of soms zelfs een dag met ‘geeltjes’ aan de slag. Daarop zet elke medewerker knelpunten die hij of zij signaleert om het werk in dit team succesvol uit te kunnen voeren.
Aan knelpunten ontbreekt het in geen enkel team, is mijn ervaring. Ook als bestuurder ervaar ik ze dagelijks. De categorie ‘werplek gerelateerd’ is meestal simpel op te lossen met een extra laptop, tablet of een betere zonwering. Veel uitdagender is de categorie ‘gedrag’. Juist deze categorie is op weg naar zelforganisatie erg belangrijk en de meeste knelpunten kun je hier onder scharen. ‘Onduidelijk zijn naar elkaar’, ‘verwachtingen niet uitspreken’, ‘elkaar uitspelen’, ‘buitensluiten’, ‘oncollegiaal gedrag’, ‘we hebben geen aanspreekcultuur’.
Elkaar aanspreken
Dé oplossing voor al deze ellende is natuurlijk dat medewerkers hun eigen verantwoordelijkheid nemen, voor hun eigen werk én voor het reilen en zeilen van het team. Dat medewerkers elkaar behandelen zoals ze zelf ook behandeld willen worden. En tot slot: dat collega’s elkaar aanspreken op elkaars handelen of gedrag als dat beter kan. Richting cliënten of richting zijn collega’s. Het kan best lastig zijn. Vroeger was daar de leidinggevende voor elke klacht, probleem of goed idee. Nu moeten medewerkers het zelf doen, ‘erger’ nog: moeten ze het samen doen!
Samen zorgen voor zelforganisatie. Samen voer je alle taken uit die uitgevoerd moeten worden, ook als iemand ziek wordt of op vakantie is. Samen verantwoordelijkheid dragen. En elkaar aanspreken op deze verantwoordelijkheid.
Normaal gedrag
Elkaar aanspreken is lastig. Je wilt de ander niet kwetsen en je wilt geen gedoe. Het zit niet van nature in onze cultuur. Toch is het normaal gedrag, het hoort bij het dragen van verantwoordelijkheid voor het werk, het team, de klant. Wie het ziet is aan zet! Natuurlijk spreek je elkaar aan op respectvolle wijze. (Cést le ton qui fait la musique). Alleen doen leidt tot verandering. Bij deze stel ik vast dat de ‘aanspreekcultuur’ bij InteraktContour vandaag nog ingaat!
Jan van Kampen,
Bestuurder InteraktContour