Het speelveld tussen zorginstelling, verzekeraar, toezichthouder en cliënt staat zo onder spanning dat betrokken partijen steeds vaker voor de rechter zullen verschijnen. Dat denkt bestuursvoorzitter Paul de la Chambre van ’s Heeren Loo.
Eind mei deed de rechter uitspraak in een kort geding dat een ouder van een verstandelijk beperkte cliënt aanspande tegen ’s Heeren Loo, één van de grootste aanbieders van gehandicaptenzorg in Nederland. De rechter wees alle eisen van de ouders af en stelde de zorginstelling in het gelijk: ’s Heeren Loo is zorgvuldig te werk gegaan en mag de cliënt verhuizen naar een andere woning. De zaak ging bestuursvoorzitter Paul de la Chambre aan het hart. Maar hij vreest dat instellingen uit de hele zorgsector – care en cure – in de toekomst veel vaker voor de rechter moeten verschijnen. “Door de enorme stelselwijziging zullen de verschillen in inzicht alleen maar toenemen.”
Jurisprudentie
De stelselwijziging versterkt de processen die al langer spelen, vindt De la Chambre. “De invloed van de verzekeraar neemt toe. En de cliënt wordt mondiger. Maar de cliënt heeft geen inzicht in de kosten. En de zorgaanbieder wordt gelimiteerd in budgetten. Dat gaat frictie geven. Dus zullen partijen vaker de gang naar de rechter maken.” Een enkele keer zal de zaak tussen cliënten en instellingen gaan, maar veel vaker tussen instellingen en verzekeraars, bijvoorbeeld over kortingen achteraf of het niet vergoeden van zorg. De la Chambre: “Er zal meer jurisprudentie ontstaan.”
Regeldruk
De regeldruk is nu al nauwelijks te overzien. En er komen nog wat partijen bij: de vierhonderd gemeenten. Bij aanbestedingen blijkt nu al dat zij tot in detail willen weten hoe kosten zijn opgebouwd, zegt Paul de la Chambre. “Op zich is dat raar. Als je een auto koopt, dan hoef je toch ook niet van elk schroefje te weten wat het kost?” Wat het werk nog ingewikkelder maakt is dat elke gemeente weer andere eisen stelt en prioriteiten legt. Net als alle toezichthouders en zorgverzekeraars. “Iedereen vraagt weer wat anders. Negen verschillende zorgverzekeraars stellen negen verschillende eisen. En dan zijn er nog de Zorgkantoren, de ACM, de IGZ, Sociale Zaken, noem maar op.”
Worsteling
“Het zou al enorm schelen als we konden werken met één set aan regels”, zegt de bestuursvoorzitter van ’s Heeren Loo. Maar hij is er somber over of dat gaat lukken. De la Chambre: “Het lijkt wel een collectieve onmacht om met elkaar tot eenduidige kaders op prijs en kwaliteit te komen. Ik voorspel dat die worsteling ons de komende vijf tot tien jaar nog in de greep gaat houden.” En kan de rechter hierin een rol spelen? Niet zolang de kaders niet vaststaan, vindt Paul de la Chambre. “Nu is de rechter als een scheidsrechter op een speelveld waar de lijnen nog niet vaststaan.”
Failliet
In deze worsteling gaan zorginstellingen het over de gehele breedte het moeilijk krijgen. “Het geldt voor care en voor cure”, zegt De la Chambre. “Verzekeraars kunnen bijvoorbeeld gaan bepalen welke ziekenhuizen welke behandelingen doen. Dat leidt uiteindelijk tot specialisering en concentratie. En daarbij gaan slachtoffers vallen. Ik voorspel dat er ziekenhuizen failliet zullen gaan.”
Zware zorg
Hetzelfde geldt voor de GGZ, ouderenzorg en gehandicaptenzorg, vertelt de bestuursvoorzitter. Terwijl in de gehandicaptenzorg op grote schaal ontslagen vallen, treft de stelselwijziging ’s Heeren Loo op dit vlak iets minder. “Wij bieden relatief veel zware zorg”, zegt De la Chambre. “Binnen Nederland valt tien procent van de gehandicaptenzorg onder de zwaarste categorieën, daarvan begeleidt ’s Heeren Loo 25 procent. En die categorieën blijven onder de AWBZ/WLZ vallen, waardoor er voor ons hier niet zoveel verandert. Bij ’s Heeren Loo werken zo’n 13.000 mensen. Vorig jaar namen we afscheid van 500 FTE via natuurlijk verloop.”
